Ο λογαριασμός των φόρων για το 2011

Φόρους με νέα, αυστηρότερα τεκμήρια και νέα ενιαία κλίμακα θα κληθούν να πληρώσουν το 2011 οι φορολογούμενοι για τα εισοδήματα που απέκτησαν φέτος.

Κατ΄ αρχάς, λόγω της νέας ενιαίας φορολογικής κλίμακας, χαμένοι θα είναι όσοι φορολογούμενοι απέκτησαν φέτος εισοδήματα άνω των 40.000 ευρώ, καθώς επίσης όσοι έχουν Ι.Χ. αυτοκίνητο άνω των 2.000 κυβικών και σπίτι άνω των 300 τ.μ., λόγω ακριβώς της υιοθέτησης αυστηρότερων τεκμηρίων.

Σημειωτέον ότι στη νέα φορολογική κλίμακα, με συντελεστές από 18% έως 45%, υπάγονται όλα τα εισοδήματα, ενώ το αφορολόγητο όριο «χτίζεται» πλέον με τη συλλογή αποδείξεων έως 12.000 ευρώ ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος, τις οποίες θα πρέπει να έχουν ήδη συγκεντρώσει οι φορολογούμενοι ενόψει της υποβολής των δηλώσεων την ερχόμενη άνοιξη.

Ωστόσο, για τις αποδείξεις του 2011 που θα αρχίσουν να συγκεντρώνουν οι φορολογούμενοι από τη νέα χρονιά το υπουργείο Οικονομικών σκοπεύει να εκδώσει μια ειδική κάρτα, τη λεγόμενη φοροκάρτα, με την οποία θα γίνονται οι συναλλαγές για να καταγράφονται οι αποδείξεις χωρίς να απαιτείται το σημερινό χαρτοβασίλειο. Ταυτόχρονα καθιερώνονται νέες, αυστηρές υποχρεώσεις για όλους τους επαγγελματίες.

Επίσης, από του χρόνου μόνο οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι που δεν υποβάλλουν τις δηλώσεις τους μέσω λογιστών θα μπορούν να υποβάλλουν δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος σε άλλη μορφή, πλην της ηλεκτρονικής. Αυτό σημαίνει ότι όλοι οι επιτηδευματίες που έχουν επιχείρηση ή ασκούν ελεύθερο επάγγελμα και κάθε άλλος που υποβάλλει τη δήλωσή του μέσω λογιστή, θα πρέπει να την αποστέλλει πλέον ηλεκτρονικά.

Παράλληλα, ανοίγει ο δρόμος για το πλήρες ηλεκτρονικό φακέλωμα κάθε φορολογούμενου, αφού διάταξη του φορολογικού νόμου υποχρεώνει υπουργεία, δικαστικές αρχές, ΟΤΑ, κάθε ένωση προσώπων, επαγγελματικό φορέα ή οργάνωση (π.χ. δικηγορικούς συλλόγους ή ασφαλιστικές εταιρείες) να υποβάλλουν στο υπ. Οικονομικών με ηλεκτρονική μορφή στοιχεία φορολογικού ενδιαφέροντος, όπως αμοιβές, αποζημιώσεις, επιδοτήσεις, πληροφορίες για κατοχή ακινήτων, κ.ά. Με τον τρόπο αυτό το υπουργείο Οικονομικών θα δημιουργήσει το ηλεκτρονικό προφίλ κάθε φορολογουμένου και με το πάτημα ενός κουμπιού θα μπορεί να πραγματοποιήσει διασταυρώσεις για τον εντοπισμό των φοροφυγάδων.

Κερδισμένοι και χαμένοιΕτσι λοιπόν, βάσει της νέας φορολογικής κλίμακας, επιβαρύνσεις θα προκύψουν για όσους εμφανίσουν εισοδήματα άνω των 40.000 ευρώ, ενώ οι έχοντες μικρότερα εισοδήματα θα διαπιστώσουν φοροελαφρύνσεις. Περισσότερο ευνοημένοι είναι οι φορολογούμενοι με παιδιά. Για τους φορολογούμενους με παιδιά αυξήθηκε το πρόσθετο αφορολόγητο, από τα 1.000 σε 1.500 ευρώ για κάθε προστατευόμενο παιδί μέχρι τα δύο, και από 10.000 σε 11.500 ευρώ για τρία παιδιά και πάνω. Για κάθε παιδί από το τέταρτο και πάνω, το πρόσθετο αφορολόγητο αυξήθηκε από τα 1.000 στα 2.000 ευρώ. Ετσι, φορολογούμενος με ένα παιδί έχει πλέον αφορολόγητο όριο στα 13.500 ευρώ, αν έχει δύο παιδιά έχει αφορολόγητο 15.000 ευρώ και αν έχει τρία παιδιά δικαιούται αφορολόγητο 23.500 ευρώ.

Τι ισχύει με τις αποδείξειςΗ νέα ενιαία φορολογική κλίμακα προβλέπει αφορολόγητο όριο 12.000 ευρώ για όλους το οποίο κατοχυρώνεται με την προσκόμιση αποδείξεων, τα ποσά των οποίων θα αθροίσουν, και εν συνεχεία θα βάλουν σε έναν φάκελο, στον οποίο θα αναγράψουν το ΑΦΜ τους και θα αποστείλουν μαζί με τη δήλωσή τους στην Εφορία.

Για την κάλυψη του αφορολογήτου απαιτούνται αποδείξεις ίσες με το 10% του ατομικού εισοδήματος εφόσον είναι μέχρι 12.000 ευρώ και ίσες με το 30% του εισοδήματος για το τμήμα από τα 12.000 ευρώ και πάνω. Για ατομικό εισόδημα μέχρι 6.000 ευρώ δεν απαιτείται προσκόμιση αποδείξεων δαπανών. Οταν οι δαπάνες είναι περισσότερες από τις απαιτούμενες και μέχρι 15.000 ευρώ ατομικά ή 30.000 ευρώ για οικογένεια, ο φορολογούμενος δικαιούται και μείωση φόρου ίση με 10% της διαφοράς μεταξύ των δηλούμενων και των απαιτούμενων δαπανών. Αν οι δαπάνες είναι λιγότερες από τις απαιτούμενες, ο φορολογούμενος επιβαρύνεται με ποσοστό φόρου ίσο με 10% του ποσού των δαπανών που υπολείπεται. Στις αποδείξεις που υπολογίζονται για το αφορολόγητο, αναγνωρίζονται μόνο δαπάνες εντός Ελλάδας για την αγορά αγαθών και λήψη υπηρεσιών.

Εξαιρούνται και δεν λαμβάνονται υπόψη δαπάνες για ύδρευση, αποχέτευση, ηλεκτρισμό, τηλεπικοινωνίες γενικώς, για εισιτήρια σε κάθε είδους μεταφορικό μέσο, για αγορά ή χρηματοδοτική μίσθωση ακινήτου, αυτοκινήτων, δίτροχων κ.λπ. Εξαιρούνται επίσης δαπάνες που αφαιρούνται από το συνολικό εισόδημα του φορολογούμενου, δηλαδή για ασφάλιση ζωής ή θανάτου, οι εισφορές που καταβάλλονται στα ταμεία ασφάλισης, οι τόκοι στεγαστικών δανείων για πρώτη κατοικία, τα έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης, οι δαπάνες για ενοίκιο κύριας κατοικίας, για παράδοση κατ΄ οίκον μαθημάτων ή για φροντιστήρια κ.λπ.

Για συζύγους και διαζευγμένουςΧαμένοι θα είναι όσοι απέκτησαν φέτος εισοδήματα άνω των 40.000 ευρώ, όσοι έχουν Ι.Χ. αυτοκίνητο άνω των 2.000 κυβικών και σπίτι άνω των 300 τ.μ. Από του χρόνου, δίνεται πλέον η δυνατότητα στους συζύγους που βρίσκονται σε διάσταση ή διάζευξη να λαμβάνουν αντίγραφο της κοινής δήλωσης φορολογίας εισοδήματός τους και του εκκαθαριστικού σημειώματος που προκύπτει από αυτή, τόσο για το οικονομικό έτος της υποβολής της αίτησης χορήγησης της όσο και των προηγούμενων ετών. Στην έννοια της κοινής δήλωσης περιλαμβάνονται και όλα τα έντυπα και δικαιολογητικά που συνυποβάλλονται με τη δήλωση, αλλά και οποιοδήποτε άλλο στοιχείο υπάρχει στον φάκελο.

Νέα, αυστηρότερα τεκμήρια διαβίωσης

Αντιμέτωποι με αυστηρότερα τεκμήρια για σπίτια, αυτοκίνητα, σκάφη, αεροσκάφη, πισίνες, δίδακτρα και οικιακούς βοηθούς, θα έρθουν οι φορολογούμενοι από το νέο έτος. Κατ΄ αρχάς για τα ακίνητα, τόσο για την ιδιόκτητη όσο και για τη νοικιασμένη κύρια κατοικία, τα τεκμήρια ορίζονται κλιμακωτά ως εξής: για τα πρώτα 80 τ.μ. κύριων χώρων στα 30 ευρώ/ τετραγωνικό, για τα επόμενα 81 μέχρι και 120 τ.μ. στα 50 ευρώ το τετραγωνικό, για τα επόμενα 121 ως 200 τ.μ. ορίζονται στα 80 ευρώ το τετραγωνικό, από 201 ώς 300 τ.μ. στα 150 ευρώ το τετραγωνικό και από εκεί και πάνω, υπολογίζονται στα 300 ευρώ το τετραγωνικό. Οσο για τους βοηθητικούς χώρους της κύριας κατοικίας, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη ορίζεται στα 30 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο.

Τα παραπάνω ποσά προσαυξάνονται για κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με τιμή ζώνης από 2.800 ευρώ ως 4.999 ευρώ/ τ.μ. κατά 40% και για περιοχές με τιμή ζώνης από 5.000 ευρώ και άνω το τετραγωνικό μέτρο κατά 70%. Ολα τα παραπάνω ποσά προσαυξάνονται, προκειμένου για μονοκατοικίες, κατά 20%, ενώ για τα εξοχικά μειώνονται κατά 50%. Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη, που εκτιμάται με βάση τα τε τραγωνικά μέτρα μιας ή περισσότερων ιδιοκατοικούμενων ή μισθωμένων δευτερευουσών κατοικιών, καθώς και των βοηθητικών χώρων αυτών, ορίζεται στο μισό της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης της αντίστοιχης κύριας κατοικίας.

Τι θα ισχύσει για τα αυτοκίνηταΣτα αυτοκίνητα, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη ορίζεται ως εξής: για οχήματα 1.200 κυβικών στα 3.000 ευρώ, και για αυτοκίνητα από τα 1.200 μέχρι και τα 2.000 κυβικά, προστίθενται στο ποσό αυτό 300 ευρώ για κάθε 100 κυβικά. Για αυτοκίνητα πάνω από 2.000 κυβικά προστίθενται 500 ευρώ ανά 100 κυβικά, ενώ παράλληλα προστίθεται και νέο κλιμάκιο για Ι.Χ. άνω των 3.000 κυβικών όπου το τεκμήριο αυξάνεται κατά 700 ευρώ ανά 100 κυβικά. Τα παραπάνω ποσά μειώνονται ανάλογα με την παλαιότητα του αυτοκινήτου (σε σχέση με το έτος πρώτης κυκλοφορίας στην Ελλάδα) κατά 30% για χρονικό διάστημα από 5 έως 10 χρόνια και κατά 50% για χρονικό διάστημα πάνω από 10 χρόνια.

Δίδακτρα ιδιωτικώνΤεκμήριο αποτελεί και η ετήσια δαπάνη που καταβάλλεται για ιδιωτικά σχολεία στοιχειώδους και μέσης εκπαίδευσης, όπως αυτή προκύπτει από τις αποδείξεις παροχής υπηρεσιών. Εξαιρούνται οι δαπάνες που καταβάλλονται σε εσπερινά γυμνάσια και λύκεια, καθώς και στα ειδικά σχολεία ατόμων με ειδικές ανάγκες.
Παράδειγμα τεκμηρίουΕστω ένας έγγαμος με κύρια κατοικία 120 τ.μ. στο Χαλάνδρι (με τιμή ζώνης 2.650 ευρώ/ τ.μ.) και 20 τ.μ. βοηθητικούς χώρους. Διαθέτει επίσης 2 αυτοκίνητα, 1.800 και 3.000 κυβικών (διετίας και τα δύο), ενώ στέλνει τα δύο του παιδιά σε ιδιωτικό σχολείο. Το τεκμήριό του διαμορφώνεται ως εξής: για την κύρια κατοικία στα 4.400 ευρώ, για τους βοηθητικούς χώρους στα 600 ευρώ, για τα δύο αυτοκίνητα στα 10.400 ευρώ, ενώ για τα δίδακτρα στα 16.000, και για την οικογενειακή δαπάνη διαβίωσης υπολογίζονται επιπλέον 5.000 ευρώ. Ο φορολογούμενος του παραδείγματός μας πρέπει να δηλώσει στην εφορία τουλάχιστον 41.200 ευρώ, ώστε να καλύπτει τα τεκμήρια διαβίωσης που αναλογούν στην περίπτωσή του.

Απαλλαγή από το πόθεν έσχες για την αγορά πρώτης κατοικίας

Από την 1η Ιανουαρίου 2010 και για δύο χρόνια, μέχρι και τις 31/12/2012, αναστέλλεται η εφαρμογή του πόθεν έσχες για την αγορά πρώτης κατοικίας, επιφάνειας μέχρι 120 τετραγωνικών και αξίας ώς 200.000
ευρώ. Επίσης απαλλάσσονται από τον φόρο δωρεές ή γονικές παροχές χρηματικών ποσών μέχρι 200.000 ευρώ που γίνονται αποκλειστικά για την αγορά ή την ανέγερση πρώτης κατοικίας. Τι σημαίνει αυτό; Οτι οι νέοι φορολογούμενοι έχουν τη δυνατότητα να κάνουν χρήση για την αγορά πρώτης κατοικίας χρηματικά ποσά από τους γονείς τους, χωρίς εκείνοι να επιβαρυνθούν με τον ισχύοντα φόρο. Το μέτρο μπορεί να μην αλλάξει δραματικά το σημερινό τοπίο της κτηματαγοράς, ωστόσο και σε συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη πτώση των τιμών στα ακίνητα, μπορεί να τονώσει κάπως τη ζήτηση μέσα στο 2011.
Η αναστολή του «πόθεν έσχες» σημαίνει μια επιβάρυνση λιγότερη σε μια χρονιά που αναμένεται να είναι η χειρότερη μέχρι σήμερα στην κτηματαγορά, με το απόθεμα αδιάθετων κατοικιών να παραμένει μεταξύ 120.000 και 150.000.

Αγορά: συναλλαγές με κάρτα για ποσά άνω των 1.500 ευρώ

Από το νέο έτος, οι ελεύθεροι επαγγελματίες υποχρεούνται να εκδίδουν τις αποδείξεις παροχής υπηρεσιών με την ολοκλήρωση της παροχής των υπηρεσιών τους και όχι με την πληρωμή των αμοιβών τους. Κάθε ελεύθερος επαγγελματίας θα οφείλει να εκδώσει την απόδειξη, ανεξαρτήτως αν εισπράξει ή όχι τη συμφωνηθείσα αμοιβή. Καθιερώνεται η υποχρεωτική διαβίβαση των φορολογικών στοιχείων που αφορούν συναλλαγές άνω των 3.000 ευρώ μεταξύ επιτηδευματιών, μέσω ηλεκτρονικού συστήματος, σε υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών. Επίσης, όλα τα φορολογικά στοιχεία που αφορούν συναλλαγές αξίας άνω των 3.000 ευρώ μεταξύ επιχειρήσεων και επιτηδευματιών θα εξοφλούνται μέσω επαγγελματικών τραπεζικών λογαριασμών ή επιταγών, που θα πληρώνονται μέσω των ιδίων λογαριασμών. Ακόμη, όλα τα φορολογικά στοιχεία αξίας άνω των 1.500 ευρώ, που θα εκδίδονται για την πώληση αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών σε ιδιώτες, θα εξοφλούνται αποκλειστικά μέσω τραπεζών, με χρεωστικές ή πιστωτικές κάρτες και με επιταγές.

Οσο για τους νέους επιχειρηματίες και ελεύθερους επαγγελματίες ηλικίας έως 35 ετών και με καθαρά κέρδη 30.000 ευρώ, θα είναι αφορολόγητοι για 3 χρόνια.

Οι φορολογικές δηλώσεις των επαγγελματιών θα υποβάλλονται μέσω Ιnternet και οι λογιστές φοροτεχνικοί υποχρεούνται στην απόκτηση ψηφιακής υπογραφής για την επικοινωνία τους με τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων.

Επίσης, με τις αλλαγές αυτές, οι λογιστές φοροτεχνικοί είναι υπεύθυνοι, πέρα από την ακρίβεια και την ειλικρίνεια των δηλώσεων που υποβάλλουν και για την ορθή φορολογική αναμόρφωση των αποτελεσμάτων με τις δαπάνες που δεν αναγνωρίζονται, καθώς και για την ορθή υποβολή όλων των δηλώσεων παρακρατούμενου φόρου εισοδήματος και απόδοσης των έμμεσων φόρων.

Τέλος, θεσμοθετείται η υποχρέωση των λογιστών φοροτεχνικών για υπογραφή, πέραν των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος κ.λπ. και των συνυποβαλλόμενων εντύπων ή καταστάσεων.