Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη: Έτσι χάνονται εισοδήματα...!

Εάν έχουμε μιλήσει πολλές φορές για πόκερ των αγωγών, στην περίπτωση των τελευταίων εξελίξεων που αφορούν την προώθηση εκ μέρους των Ρώσων του αγωγού Σαμσούν Τσεϊχάν, δεν πρόκειται για... «μπλόφα». Αναφερόμαστε φυσικά στις εξελίξεις γύρω από τους πετρελαιαγωγούς καθώς την περασμένη εβδομάδα επανήλθε το σενάριο (που πρωτοεμφανίστηκε τον Οκτώβριο), περί ενοποίησης των δύο ρωσικών συμφερόντων πετρελαιαγωγών (Σαμσούν Τσεϊχάν και Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη). Εκείνο που πλέον καθίσταται σαφές είναι ότι βρισκόμαστε ενώπιον δραματικών εξελίξεων με σημαντικές εθνικές προεκτάσεις.

Τι έχει συμβεί; Ο αγωγός Σαμσούν Τσεϊχάν είναι ένα εξαιρετικά «δύσκολο» έργο και σαφώς ανταγωνιστικό απέναντι στον Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη, καθώς έχει ως στόχο να παρακαμφθούν τα στενά του Βοσπόρου. Τα χαρακτηριστικά του είναι εξαιρετικά αποθαρρυντικά σε σύγκριση με το ρωσοελληνοβουλγαρικό project: Το μήκος του είναι 1.700 χιλιόμετρα έναντι 336 χλμ του Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη και το προβλεπόμενο κόστος επισήμως τοποθετείται στα 3 δισ. δολάρια, ποσό που στην πράξη λόγω ιδιομορφιών (διέρχεται από υψόμετρο 2.000 μέτρα) πιθανότατα να ξεπεράσει τα 6 δισ., έναντι κόστους 750 - 800 εκατ. ευρώ (τιμές 2005) για τον Μπουργκάς. Ενώ λοιπόν ο συγκεκριμένος αγωγός φαινόταν να έχει «σβήσει», ιδιαίτερα μετά την κινητικότητα των τελευταίων ετών γύρω από τον Μπουργκάς, οι Τούρκοι κατάφεραν να τοναναβιώσουν» χρησιμοποιώντας μάλιστα ως διαπραγματευτικό όπλο για να το πετύχουν αυτό, τον... South Stream. Δηλαδή δέχθηκαν να διέρχεται ο South Stream από τον οικονομικό χώρο της Τουρκίας στη Μαύρη Θάλασσα, με αντάλλαγμα το ενδιαφέρον των Ρώσων για τον αγωγό Σαμψούν Τσεϊχάν, ο οποίος ουσιαστικά «καθηλώνει» τον Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη.

Ποιος είναι ο στόχος της Τουρκίας; Μα φυσικά να μετατρέψει το Τσεϊχάν σε κόμβο τεράστιας οικονομικής και γεωπολιτικής σημασίας, ένα Ρότερνταμ της Μεσογείου από όπου θα διακινούνται πετρέλαια της Μέσης Ανατολής, της Κεντρικής Ασίας και της Ρωσίας, κάτι που ήδη συμβαίνει σε σαφώς πολύ μικρότερη κλίμακα.

Επισήμως οι Ρώσοι απαντούν ότι θα γίνουν και τα δύο έργα (άποψη που βεβαίως χωρά πολλή συζήτηση). Υπό το πρίσμα αυτό ο υπουργός ενέργειας Σμάτκο έκανε λόγο για μια Holding εταιρεία, η οποία θα έχει δύο «θυγατρικές» και θα παίζει ρόλο «τροχονόμου» μεταξύ Μπουργκάς και Σαμσούν για το πόσα πετρέλαια θα μεταφέρονται στον κάθε αγωγό.

Οικονομικά ωστόσο εκφράζονται αμφιβολίες κατά πόσο στέκουν μαζί και τα δύο έργα, που αντλούν τη βιωσιμότητά τους από το γεγονός ότι οι καθυστερήσεις στα στενά του Βοσπόρου, έχουν μεγάλο κόστος. Το κόστος αυτό αναμένεται να αυξηθεί εξαιτίας της αύξησης της χωρητικότητας του αγωγού CPC που μεταφέρει πετρέλαια της Κασπίας στη Μαύρη θάλασσα. Φυσικά για να καλυφθούν οι επιπλέον ανάγκες απαιτείται ένας και όχι δύο αγωγοί.

Και το πρόβλημα είναι ότι ενώ οι Τούρκοι κάνουν ό,τι μπορούν για να προωθήσουν τον Σαμσούν Τσειχάν, δε συμβαίνει το ίδιο και με τον Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη, που έχει να αντιπαλέψει την βουλγαρική στάση κωλυσιεργίας αλλά και την κάθετη άρνηση των οικολόγων, μεταξύ των οποίων και το κόμμα των πρασίνων, οι οποίοι αρνούνται συνολικά το έργο, ανεξαρτήτως όρων, προϋποθέσεων και μελετών.

Για τους Βούλγαρους, πάνω κάτω τα θέματα είναι γνωστά, καθώς ο πρωθυπουργός της γειτονικής χώρας έχει δηλώσει επισήμως ότι η τελική απόφαση της χώρας του θα ληφθεί μόλις παρουσιαστούν οι περιβαλλοντικές μελέτες. Σύμφωνα με πληροφορίες η περιβαλλοντική μελέτη είναι έτοιμη και αναμένεται να οριστικοποιηθεί σε διάστημα περίπου 3 μηνών.

Εκτός όμως από τη Βουλγαρία, καθυστερήσεις και μάλιστα σημαντικές εμφανίζονται και στην Ελλάδα. Έτσι ενώ η εταιρεία του αγωγού έχει υποβάλει αίτηση για την έγκριση προκαταρκτικής περιβαλλοντικής μελέτης και εκτίμησης από τις 30 Ιουλίου 2009, ακόμη και σήμερα δεν έχει δοθεί απάντηση.

Ήδη από πλευράς εταιρείας έχει γίνει σημαντική προσπάθεια να ληφθούν υπόψη όλες οι παρατηρήσεις της τοπικής κοινωνίας, δε χρησιμοποιήθηκε παλαιότερη έγκριση της χάραξης του έργου, ενώ υπάρχει διάλογος με τη νομαρχιακή επιτροπή, ενώ το πανεπιστήμιο της Θράκης θα υποβάλει παρατηρήσεις ως ανεξάρτητος εμπειρογνώμονας για τη μελέτη. Το πρόβλημα βεβαίως στην περίπτωση του πετρελαιαγωγού είναι ότι από την πλευρά ορισμένων περιβαλλοντικών οργανώσεων, ακολουθείται πολιτική πλήρους άρνησης, που δεν πιστεύει ότι μπορεί να υπάρξει περιβαλλοντικά ασφαλής πετρελαιαγωγός και δε δέχεται συνολικά το έργο.

Φυσικά οι καθυστερήσεις αυτές κρατούν σε εκκρεμότητα τις δύο πολύ σημαντικές συμφωνίες που πρέπει να υπογραφούν και αφορούν τη συμφωνία μεταφοράς των πετρελαίων που θα υπογραφεί από τους Ρώσους με την εταιρεία και στη συμφωνία διέλευσης.

Υπό το πρίσμα των εξελίξεων αυτών, το μέλλον του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη, που μέχρι πρόσφατα φαινόταν να έχει μπει στην τελική ευθεία υλοποίησης, ξαναμπαίνει σε συνθήκες αβεβαιότητας...

kostasxan