Τι θα συνέβαινε αν η Γη ήταν στο κέντρο του σύμπαντος;

Το 1543 ο Πολωνός αστρονόμος Νικόλαος Κοπέρνικος κυκλοφόρησε το βιβλίο του Περί των περιφορών των ουράνιων σωμάτων. Σε αυτό παρουσίαζε την εντυπωσιακή θεωρία του ότι η Γη δε στεκόταν ακίνητη στο κέντρο του σύμπαντος, αλλά βρισκόταν σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο και εκτελούσε καθημερινά μία περιστροφή γύρω από τον άξονά της. Αυτό το έργο αποτελεί το θεμέλιο της σύγχρονης αντίληψής μας για το σύμπαν.

Τι θα γινόταν, όμως, αν ο Κοπέρνικος είχε κάνει λάθος; Τέσσερις αιώνες πριν από τη γέννηση του Χριστού, ο Αριστοτέλης είχε υποθέσει ότι οι πλανήτες και οι αστέρες, ο Ήλιος και η Σελήνη είναι στερεωμένοι σε διαφανείς σφαίρες οι οποίες περιστρέφονται γύρω από την ακίνητη Γη. Η συγκεκριμένη θεωρία, έτσι όπως αναπτύχτηκε από τον Πτολεμαίο, προϋπόθετε και την ύπαρξη επιπρόσθετων, μικρότερων σφαιρών, προκειμένου να εξηγήσουμε παράδοξα όπως την περιστροφή του Άρη, ο οποίος φαίνεται να κινείται προς τα πίσω στον ουρανό.

Μέχρι τον εικοστό αιώνα, οι περισσότεροι «κοινοί θνητοί» δεν προβληματίζονταν ιδιαίτερα για το αν η Γη ήταν ακίνητη ή όχι, καθώς θεωρούσαν ότι αυτό το δίλημμα αφορούσε αποκλειστικά τους αστρονόμους. Οι μόνοι που επιδόθηκαν σε φιλονικίες ήταν οι φιλόσοφοι: οι σφαίρες του Αριστοτέλη αποτελούσαν απλώς ένα μαθηματικό μοντέλο ή, όπως πίστευε ο Αριστοτέλης, θα μπορούσαν να υπάρχουν στην πραγματικότητα;

Αυτό το ερώτημα δε θα μπορούσε να απαντηθεί πριν από το 1909, όταν ο Ρόμπερτ Πίρι έφτασε στο Βόρειο Πόλο. Αν όντως υπήρχαν οι σφαίρες του Αριστοτέλη, ο εξερευνητής θα είχε βρει ένα τεράστιο άξονα, ο οποίος θα εκτεινόταν στον ουρανό και θα περιστρεφόταν αργά. Το μεγαλύτερο ερώτημα που θα αντιμετώπιζαν σε αυτή την περίπτωση η επιστήμη και η τεχνολογία θα ήταν η φύση του δημιουργού αυτού του σύμπαντος. Δε θα υπήρχε εξερεύνηση του διαστήματος όπως την ξέρουμε, αλλά και πάλι θα αντιμετωπίζαμε προκλήσεις: ίσως θα μπορούσαμε να προσεγγίσουμε αυτές τις σφαίρες με πυραύλους, ακόμη και με αεροπλάνα.

RcCafe