Η λιρέτα Εξαρχείων είνα εδώ!

Υπάρχει πιθανότητα να φύγουμε από το ευρώ και να επιστρέψουμε στη δραχμή; Αυτό που πριν από λίγους μήνες φαινόταν σενάριο οικονομικής φαντασίας, γίνεται τώρα αληθοφανής πιθανότητα. Οι διεθνείς «κασσάνδρες» επιμένουν ότι η Ελλάδα δεν θα αποφύγει τελικά τη χρεοκοπία, παρά το νέο πακέτο διάσωσης και την επί θύραις αναδιάρθρωση, η οποία θα «βαφτισθεί» εθελοντική επιμήκυνση λήξεων ομολόγων. Όμως, ακόμη κι αν χρεοκοπήσουμε, η επάνοδος στη δραχμή δεν θα είναι μονόδρομος. Το ευρώ μπορεί να αντικατασταθεί από… τοπικά νομίσματα.

Στην πιο «αυτόνομη» περιοχή της Αθήνας κυκλοφόρησε ήδη το πρώτο. Είναι η Λιρέτα Εξαρχείων, αφίσα της οποίας φιγουράρει τις τελευταίες μέρες στους τοίχους της περιοχής.
Δεν πρόκειται βέβαια για πραγματικό νόμισμα με αντίκρισμα, ούτε έχει γίνει αποδεικτό στις συναλλαγές. Είναι μόνον μια απόπειρα έμπρακτης εφαρμογής ιδεών από ομάδες που κινούνται ιδεολογικά στο χώρο του «ουτοπικού αναρχισμού».
Προσπαθούν να δείξουν ότι η κοινωνία μπορεί να συνεχίσει να ζει και να συναλλάσσεται, χωρίς να χρειάζεται απαραιτήτως το χρήμα που εκδίδεται από κεντρικές τράπεζες/κυβερνήσεις/χώρες.

Η εμπειρία της Αργεντινής
Φαίνεται απολύτως ουτοπικό και στο πρώτο άκουσμα προκαλεί ασφαλώς μειδιάματα και καγχασμούς, καθώς η κοινωνία μας έχει συνηθίσει σε στερεότυπα οικονομικής σκέψης. Εχει δοκιμασθεί όμως με επιτυχία στην Αργεντινή, όπου μετά τη χρεοκοπία της χώρας πολλές επαρχίες τύπωσαν δικά τους χαρτονομίσματα, ενώ στο Μπουένος Άϊρες κυκλοφόρησαν άλλα 17, τα οποία εκδόθηκαν από συνοικιακά συμβούλια. Υπολογίζεται ότι 20% του πληθυσμού χρησιμοποιούσε τότε αυτό το εναλλακτικό μέσο στις συναλλαγές.....

Οποιοι καγχάζουν με την ιδέα, ίσως το ξανασκεφθούν αν πληροφορηθούν ότι δεν προέρχεται από τον Κροπότκιν και του Μπακούνιν (θεωρητικούς του αναρχισμού), αλλά βασίζεται στις θεωρίες και τις απόψεις των ιδεολογικών πατέρων του νεοφιλελευθερισμού και του μονεταρισμού.

Η νεοφιλελεύθερη ουτοπία
Όσο και αν ακούγεται περίεργο, ο πρώτος που θα επικροτούσε αυτή την πρωτοβουλία των αναρχικών των Εξαρχείων, θα ήταν ο νομπελίστας Φρίντριχ Φον Χάγιεκ, πρόδρομος του Μίλτον Φρίντμαν και ιδεολογικός μέντορας της περίφημης (για άλλους περιβόητης) «σχολής του Σικάγου».

Πολλά χρόνια πριν ο Φρίντμαν και οι νεοφιλελεύθεροι της σχολής του Σικάγου γίνουν κόκκινο πανί για την Αριστερά και τους θιασώτες του κοινωνικού κράτους, ο Χάγιεκ είχε ταχθεί κατά του προνομίου του κράτους να τυπώνει χρήμα. Όπως έλεγε η «αυστριακή σχολή» οικονομικής σκέψης στην οποία ανήκε, δεν μπορεί να υπάρξει πραγματικά ελεύθερη αγορά, όταν το κράτος έχει μονοπώλιο στο νόμισμα. Οπως λειτουργεί σε κάθε άλλον τομέα της οικονομίας, ο ελεύθερος ανταγωνισμός μπορεί να λειτουργήσει και στην έκδοση χρήματος. Πρέπει δηλαδή να έχει οποιοσδήποτε τη δυνατότητα να εκδίδει το δικό του νόμισμα και η αγορά να αποφασίζει ποιό θα εμπιστευθεί περισσότερο.
Τα δύο ιδεολογικά άκρα αντίθετα συναντώνται λοιπόν εν προκειμένω. Μόνον που οι αναρχικοί βάζουν τη λέξη «πολίτες» στη θέση της «αγοράς».
Μετά τη χρεοκοπία
Όλα αυτά μπορεί να φαίνονται ουτοπίες με τα σημερινά δεδομένα. Όμως η κρίση είναι παρούσα, ένα ντόμινο δεν αποκλείεται και ουδείς μπορεί να προβλέψει που θα οδηγήσουν οι εξελίξεις.

Οπως φάνηκε στην Αργεντινή, σε περίπτωση χρεοκοπίας και κατάρρευσης του επίσημου κρατικού νομίσματος, προκύπτει ανάγκη συμπληρωματικών νομισμάτων για τη συνέχιση των συναλλαγών και του εμπορίου.

Στα Εξάρχεια μάλλον βιάστηκαν λίγο με τη «λιρέτα». Δεν αποκλείεται όμως η ιδέα να γίνει εφαρμόσιμη σε λίγα χρόνια...