Kαταρέουν οι μεγαλοεκδοτικοί όμιλοι!

Ζημιές 107,7 εκατ. ευρώ το 2010 για τους πέντε μεγαλύτερους εκδοτικούς ομίλους!

Ζημιές ύψους 107,7 εκατ. ευρώ, υπερδιπλάσιες από εκείνες του 2009, κατέγραψαν το 2010 οι πέντε μεγαλύτεροι ελληνικοί επιχειρηματικοί όμιλοι έκδοσης εφημερίδων και περιοδικών, καθώς απώλεσαν περί το ένα πέμπτο των εσόδων τους.

Η πτώση των κυκλοφοριών των εντύπων και των διαφημιστικών εσόδων οδήγησαν στην εμφάνιση μεγάλων ζημιών που δεν έχουν προηγούμενο στην ιστορία του κλάδου, αλλά και στη διόγκωση της δανειακής επιβάρυνσης, αφού τα ξένα κεφάλαια ανήλθαν στο 72% του συνόλου των απασχολουμένων κεφαλαίων, από 64% έναν χρόνο πριν, με αντίστοιχο περιορισμό της αναλογίας των ιδίων κεφαλαίων σε 28%, από 36% έναν χρόνο νωρίτερα.

Σύμφωνα με τους ισολογισμούς τους, οι εταιρείες Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη (ΔΟΛ), Πήγασος, Η Καθημερινή, Αττικές Εκδόσεις και Χ. Κ. Τεγόπουλος, οι οποίες αποτελούν τις πέντε μεγαλύτερες βάσει εσόδων επιχειρήσεις του κλάδου, πραγματοποίησαν τον χρόνο που πέρασε, από κοινού με τις θυγατρικές τους, συνολικές πωλήσεις ύψους 570,65 εκατ. ευρώ, μειωμένες έναντι του 2009 (729,1 εκατ. ευρώ) κατά 158,4 εκατ. ευρώ ή ποσοστό 22%.....

Συγχρόνως παρουσίασαν επιδείνωση:

* Των μεικτών κερδών κατά 74,4 εκατ. ευρώ (122,2 εκατ. ευρώ από 196,6 εκατ. ευρώ) με ποσοστιαία μεταβολή -38%

* Των αποτελεσμάτων προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) κατά 56,7 εκατ. ευρώ (-77,1 εκατ. ευρώ από -20,4 εκατ. ευρώ) με ποσοστιαία μεταβολή -279%

* Των αποτελεσμάτων προ φόρων και τόκων (EBIT) κατά 56,3 εκατ. ευρώ (-97,3 εκατ. ευρώ από -41 εκατ. ευρώ) με ποσοστιαία μεταβολή -137%

* Των αποτελεσμάτων προ φόρων κατά 57,9 εκατ. ευρώ (-110,4 εκατ. ευρώ από -52,5 εκατ. ευρώ) με ποσοστιαία μεταβολή -110%

* Των καθαρών αποτελεσμάτων, αφαιρουμένων των δικαιωμάτων μειοψηφίας, κατά 56 εκατ. ευρώ (-107,65 εκατ. ευρώ από -51,65 εκατ. ευρώ) με ποσοστιαία μεταβολή -108%.

Πιο συγκεκριμένα, επιδεινώθηκαν τα περιθώρια μεικτού κέρδους κατά 5,6 εκατοστιαίες μονάδες (21,4% από 27%), EBITDA κατά 10,7 εκατοστιαίες μονάδες (-13,5% από -2,8%), EBIT κατά 11,4 εκατοστιαίες μονάδες (-17% από -5,6%) και κερδών προ φόρων κατά 12,1 εκατοστιαίες μονάδες (-19,3% από -7,2%). Επίσης, επιδείνωση παρουσίασαν οι δείκτες γενικής και άμεσης ρευστότητας.

Τα συνολικά ίδια κεφάλαια των πέντε επιχειρήσεων μειώθηκαν λόγω των ζημιών κατά 105,85 εκατ. ευρώ ή ποσοστό 31% και αντιστοιχούν πλέον στο 28% του συνόλου των μειωμένων κατά 10% απασχολουμένων κεφαλαίων (860,5 εκατ. ευρώ), από 36% έναν χρόνο πριν. Η απόδοση των ιδίων κεφαλαίων σε καθαρά αποτελέσματα διαμορφώθηκε σε -37,5% το 2010 έναντι -13,8% το 2009.

Τα αποτελέσματα ανά επιχείρηση ποικίλλουν φυσικά, αν και ζημιές κατέγραψαν και οι πέντε.

Αναλυτικά:

ΔΟΛ: Ζημιά 46,9 εκατ. ευρώ

Η εταιρεία ΔΟΛ (Στ. Ψυχάρης 25,16%, Ιδρυμα Λαμπράκη 24,88%, Benbay Ltd 19,23%, λοιποί μέτοχοι 30,73%) σε ενοποιημένη βάση το 2010 πραγματοποίησε πωλήσεις ύψους 201,1 εκατ. ευρώ, μειωμένες έναντι του 2009 (255,8 εκατ. ευρώ) κατά 54,7 εκατ. ευρώ ή ποσοστό 21%.

Κατέγραψε μεικτά κέρδη 42,4 εκατ. ευρώ (-36%), EBITDA -32,6 εκατ. ευρώ (-336,5%), EBIT -39,3 εκατ. ευρώ (-181%), κέρδη προ φόρων -43,9 εκατ. ευρώ (-170%) και μετά τους φόρους και τα δικαιώματα μειοψηφίας καθαρά κέρδη -46,9 εκατ. ευρώ (-149%). Τα ίδια κεφάλαια (21,7 εκατ. ευρώ της εταιρείας και 3,2 εκατ. ευρώ τρίτων) περιορίστηκαν στο 10% του συνόλου των απασχολουμένων κεφαλαίων (284,9 εκατ. ευρώ), το μακροπρόθεσμο χρέος (85,7 εκατ. ευρώ) αυξήθηκε κατά 23,5%, ενώ οι βραχυπρόθεσμες οφειλές (138,3 εκατ. ευρώ) αυξήθηκαν κατά 13%. Ο τραπεζικός δανεισμός αυξήθηκε κατά 18,4 εκατ. ευρώ, ανερχόμενος σε 128,3 εκατ. ευρώ.

"Οι διαθέσιμες, αχρησιμοποίητες εγκεκριμένες τραπεζικές πιστώσεις προς τον όμιλο επαρκούν για να αντιμετωπίσουν πιθανή βραχυπρόθεσμη έλλειψη ταμειακών διαθεσίμων", αναφέρεται στην έκθεση του διοικητικού συμβουλίου του ομίλου, όπου τονίζεται, μεταξύ άλλων, ότι το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον και η επιδεινούμενη ύφεση "ανέδειξαν τα διαρθρωτικά προβλήματα" που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις του κλάδου των μέσων μαζικής ενημέρωσης.

Τα αποτελέσματα του ομίλου, τα οποία το 2010 επιβαρύνθηκαν με διαφορές φορολογικού ελέγχου προηγούμενων χρήσεων 3,8 εκατ. ευρώ, ενώ το 2009 είχαν ευνοηθεί από μη λειτουργικά έσοδα και μερίσματα από συγγενικές επιχειρήσεις, ενσωματώνουν ζημιές προ φόρων 28,9 εκατ. ευρώ του εκδοτικού κλάδου (έσοδα 118,8 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 29%), 6,7 εκατ. ευρώ του εκτυπωτικού κλάδου (έσοδα 32,3 εκατ. ευρώ) και σημαντικές ζημιές των λοιπών κλάδων (ο τουριστικός είχε έσοδα 26,9 εκατ. ευρώ).

Ο όμιλος δηλώνει ότι κινείται, μεταξύ άλλων, προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης των δραστηριοτήτων του τομέα της ηλεκτρονικής ενημέρωσης, με την καθιέρωση των ψηφιακών εκδόσεων, σε συνδυασμό με τη διακοπή της έκδοσης ή την πώληση ζημιογόνων εντύπων.

Η μητρική εταιρεία ΔΟΛ ΑΕ, η οποία εκδίδει τις εφημερίδες "Τα Νέα" και "Το Βήμα", κατέγραψε πωλήσεις ύψους 104 εκατ. ευρώ, μειωμένες έναντι του 2009 κατά 20%, μεικτά κέρδη 26,6 εκατ. ευρώ (-37%), EBITDA -18,4 εκατ. ευρώ (-229%), EBIT -19,6 εκατ. ευρώ (-191%), κέρδη προ φόρων -21,5 εκατ. ευρώ (-218,5%) και μετά τους φόρους καθαρά κέρδη -25,8 εκατ. ευρώ (-197%). Τα έσοδά της από την κυκλοφορία εντύπων μειώθηκαν κατά 20%, ενώ τα διαφημιστικά της έσοδα μειώθηκαν κατά 26%.

Πήγασος: Ζημιά 31,1 εκατ. ευρώ

Η εταιρεία Πήγασος (Μαρία Μπόμπολα 34,39%, Φ. Μπόμπολας 25,63%, ΝΕΠ Εκδόσεις 13,38%, Γ. Μπόμπολας 11,23%, λοιποί μέτοχοι 15,37%) σε ενοποιημένη βάση το 2010 πραγματοποίησε πωλήσεις ύψους 162,5 εκατ. ευρώ. Οι πωλήσεις αυτές είναι μειωμένες έναντι του 2009 (227,9 εκατ. ευρώ) κατά 65,4 εκατ. ευρώ ή ποσοστό 29%, ωστόσο τα σχετικά μεγέθη δεν είναι απολύτως συγκρίσιμα, δεδομένου ότι στα μέσα του έτους μεταβιβάσθηκε η έως τότε κατά 70% θυγατρική εταιρεία έκδοσης της εφημερίδας "Πρώτο Θέμα". Σε συγκρίσιμη βάση οι πωλήσεις εκτιμάται ότι μειώθηκαν κατά 21-22%.

Ο όμιλος κατέγραψε μεικτά κέρδη 33,9 εκατ. ευρώ (-48%), EBITDA -21,1 εκατ. ευρώ (-1.035%), EBIT -27,6 εκατ. ευρώ (-215,5%), κέρδη προ φόρων -33,5 εκατ. ευρώ (-116,5%) και μετά τους φόρους και τα δικαιώματα μειοψηφίας καθαρά κέρδη -31,1 εκατ. ευρώ (-130%). Τα ίδια κεφάλαια (66,3 εκατ. ευρώ της εταιρείας και -0,15 εκατ. ευρώ τρίτων) περιορίστηκαν στο 24,6% του συνόλου των απασχολουμένων κεφαλαίων (268,69 εκατ. ευρώ), ενώ η σχέση δανειακών κεφαλαίων προς ίδια κεφάλαια ανήλθε σε 2,36 από 1,77 έναν χρόνο πριν. Σε δάνεια αναλογεί το 76% των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεών του, ύψους 148,4 εκατ. ευρώ.

Τα νέα μακροοικονομικά δεδομένα "δημιουργούν ένα έντονο πρόβλημα ρευστότητας και αβεβαιότητας μέσα στο οποίο ο όμιλος έχει κληθεί να προσαρμοστεί ταχύτατα και αποφασιστικά, με ταυτόχρονο επαναπροσδιορισμό των προτεραιοτήτων του", αναφέρεται στην έκθεση του διοικητικού συμβουλίου του, όπου τονίζεται, μεταξύ άλλων, ότι βασικός άξονας της στρατηγικής του είναι η "διατήρηση των κεκτημένων" στον ευρύτερο χώρο των ΜΜΕ. Τα αποτελέσματα του ομίλου ευνοήθηκαν το 2010 από αναβαλλόμενους φόρους 3,3 εκατ. ευρώ, καθώς και από κέρδη πώλησης συμμετοχών και χρεογράφων της τάξης των 9,5 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα με τον όμιλο, τα πρώτα στοιχεία για το 2011 δείχνουν ότι "η ανάκαμψη θα είναι αργή", γι' αυτό οι προσπάθειές του αποσκοπούν στην επίτευξη οικονομιών κλίμακας, τη συγκράτηση των διαφημιστικών απωλειών και την "ανάσχεση των ανταγωνιστικών πιέσεων, που εντείνονται λόγω της κρίσης".

Η μητρική εταιρεία Πήγασος ΑΕ, ως γνωστόν, από τα μέσα του 2010 έχει μετεξελιχθεί σε συμμετοχική εταιρεία, μετά την απόσχιση και την εισφορά του κλάδου έκδοσης εφημερίδων στη θυγατρική Εκδόσεις Έθνος, η οποία εκδίδει πλέον την ομώνυμη εφημερίδα.

Η Καθημερινή: Ζημιά 6,1 εκατ. ευρώ

Η εταιρεία Η Καθημερινή (Αρ. Αλαφούζος 40,75%, Θεμ. Αλαφούζος 21,62%, Ελένη Αλαφούζου 12,41%, λοιποί μέτοχοι 25,22%) σε ενοποιημένη βάση το 2010 πραγματοποίησε πωλήσεις ύψους 82,4 εκατ. ευρώ, μειωμένες έναντι του 2009 (90,7 εκατ. ευρώ) κατά 8,3 εκατ. ευρώ ή ποσοστό 9%.

Κατέγραψε μεικτά κέρδη 19,7 εκατ. ευρώ (-20%), EBITDA -2,7 εκατ. ευρώ (+3,3 εκατ. ευρώ το 2009), EBIT -7 εκατ. ευρώ (-514%), κέρδη προ φόρων -5,8 εκατ. ευρώ (-191%) και μετά τους φόρους και τα δικαιώματα μειοψηφίας καθαρά κέρδη -6,1 εκατ. ευρώ (-159%). Τα ίδια κεφάλαια (110,1 εκατ. ευρώ της εταιρείας και -0,2 εκατ. ευρώ τρίτων) μειώθηκαν κατά 1%, αποτελώντας το 40,9% του συνόλου των απασχολουμένων κεφαλαίων (186,1 εκατ. ευρώ).

Τα αποτελέσματα του ομίλου ευνοήθηκαν το 2010 από κέρδη πώλησης συμμετοχών και χρεογράφων της τάξης των 6 εκατ. ευρώ, λόγω της εκποίησης του ριαδιοφωνικού σταθμού "Μελωδία", ενώ επιβαρύνθηκαν από ζημιά 3 εκατ. ευρώ του ναυτιλιακού κλάδου, καθώς από την αποτίμηση πλοίου θυγατρικής εταιρείας σε εύλογες αξίες προέκυψε επιβάρυνση 1,9 εκατ. ευρώ. Εξαιρουμένου του μεταβιβασθέντος ραδιοφωνικού κλάδου, ο όμιλος παρουσίασε καθαρή ζημιά ύψους 11,6 εκατ. ευρώ. Οι ζημιές του εκδοτικού και του εκτυπωτικού κλάδου αυξήθηκαν κατά 83% σε 8,05 εκατ. ευρώ, καθώς τα έσοδά τους (72,8 εκατ. ευρώ) μειώθηκαν κατά 10%.

Ο όμιλος, που αποφάσισε την πώληση ενός πλοίου του και την παραγγελία κατασκευής δυο νέων δεξαμενοπλοίων, έλαβε και συνεχίζει να λαμβάνει σειρά μέτρων "με σκοπό τον καλύτερο εξορθολογισμό του κόστους παραγωγής και των δαπανών γενικότερα", όπως αναφέρεται στην έκθεση του διοικητικού συμβουλίου του, όπου τονίζεται, μεταξύ άλλων, ότι κατά το τρέχον έτος επιδιώκει την απορρόφηση μεγαλύτερου μεριδίου διαφημιστικών εσόδων και τη διατήρηση στα ίδια επίπεδα των εσόδων από την κυκλοφορία των εντύπων και τις εκτυπώσεις για τρίτους.

Η μητρική εταιρεία Η Καθημερινή ΑΕ, η οποία εκδίδει την ομώνυμη εφημερίδα, κατέγραψε πωλήσεις ύψους 69,3 εκατ. ευρώ, μειωμένες έναντι του 2009 κατά 9%, μεικτά κέρδη 17,9 εκατ. ευρώ (-8%), EBITDA -3,5 εκατ. ευρώ (-305%), EBIT -5,6 εκατ. ευρώ (-89%), κέρδη προ φόρων -6 εκατ. ευρώ (-79%) και μετά τους φόρους καθαρά κέρδη -7,8 εκατ. ευρώ (-76,5%). Τα έσοδά της από την κυκλοφορία εντύπων αυξήθηκαν κατά 4%, ενώ τα διαφημιστικά της έσοδα και τα έσοδά της από εκτυπώσεις για λογαριασμό τρίτων μειώθηκαν κατά 25% και 26%, αντιστοίχως.

Αττικές Εκδόσεις: Ζημιά 2,3 εκατ. ευρώ

Η ισχυρή στον χώρο των περιοδικών εκδόσεων εταιρεία Αττικές Εκδόσεις (Mondadori Editions 41,99%, Palladion Services 18,68%, Asoka Holding 20,57%, λοιποί μέτοχοι 18,76%) σε ενοποιημένη βάση το 2010 πραγματοποίησε πωλήσεις ύψους 63,7 εκατ. ευρώ, μειωμένες έναντι του 2009 (75 εκατ. ευρώ) κατά 11,3 εκατ. ευρώ ή ποσοστό 15%.

Κατέγραψε μεικτά κέρδη 29,5 εκατ. ευρώ (-16%), EBITDA 24.000 ευρώ (-99%), EBIT -351.000 ευρώ (+1,7 εκατ. ευρώ το 2009), κέρδη προ φόρων -1,3 εκατ. ευρώ (+1,1 εκατ. ευρώ το 2009) και μετά τους φόρους και τα δικαιώματα μειοψηφίας καθαρά κέρδη -2,3 εκατ. ευρώ (-103%). Τα ίδια κεφάλαια (6,2 εκατ. ευρώ της εταιρείας και 1,2 εκατ. ευρώ τρίτων) μειώθηκαν κατά 28%, αποτελώντας το 14,4% του συνόλου των απασχολουμένων κεφαλαίων (51,4 εκατ. ευρώ). Η σχέση τραπεζικές υποχρεώσεις/ίδια κεφάλαια ανήλθε σε 2,67 από 1,81 έναν χρόνο πριν και για ορισμένες εταιρείες του ομίλου συντρέχουν πλέον οι προϋποθέσεις εφαρμογής άρθρων του Ν. 2190/1920 που προβλέπουν, υπό προϋποθέσεις, ακόμη και την παύση της λειτουργίας τους, λόγω ανεπάρκειας ιδίων κεφαλαίων.

Τα αποτελέσματα του ομίλου, τα έσοδα του οποίου προέρχονται κατά 86% από την ελληνική αγορά και κατά το υπόλοιπο 14% από τις αγορές της Βουλγαρίας, της Σερβίας, της Ρουμανίας και της Ουγγαρίας, αντανακλούν την πτώση των εσόδων από την κυκλοφορία των εντύπων (Τηλεθεατής, Τηλέραμα, Playboy κ.ά.) κατά 13,5% και από τις διαφημιστικές καταχωρήσεις κατά 25,8%.

Ο όμιλος εκτιμά ότι "οι ήδη εγκεκριμένες και διαθέσιμες γραμμές τραπεζικού δανεισμού είναι επαρκείς για τις ανάγκες του ομίλου στο άμεσο, προβλεπτό μέλλον", όπως αναφέρεται στην έκθεση του διοικητικού συμβουλίου του, όπου τονίζεται, μεταξύ άλλων, ότι προχωρά σε συγχωνεύσεις εταιρειών-μελών του και σε αναδιάρθρωση της δομής του. Επίσης, μελετά "μοντέλα μέτρων περαιτέρω περιορισμού του λειτουργικού κόστους".

Η μητρική εταιρεία Αττικές Εκδόσεις ΑΕ κατέγραψε πωλήσεις ύψους 17,6 εκατ. ευρώ, μειωμένες έναντι του 2009 κατά 22,5%, μεικτά κέρδη 5,9 εκατ. ευρώ (-18%), EBITDA -1,5 εκατ. ευρώ (-2 εκατ. ευρώ το 2009), EBIT -1,6 εκατ. ευρώ (-2,2 εκατ. ευρώ το 2009), κέρδη προ φόρων -332.000 ευρώ (-172%) και μετά τους φόρους καθαρά κέρδη -138.000 ευρώ (-55%).

Χ. Κ. Τεγόπουλος: Ζημιά 21,3 εκατ. ευρώ

Η εταιρεία Χ. Κ. Τεγόπουλος (Μαριάνθη Τεγοπούλου 38,68%, Ελένη Τεγοπούλου 38,68%, ΝΕΠ Εκδόσεις 12,53%, λοιποί μέτοχοι 10,11%) σε ενοποιημένη βάση το 2010 πραγματοποίησε πωλήσεις ύψους 60,9 εκατ. ευρώ, μειωμένες έναντι του 2009 (79,6 εκατ. ευρώ) κατά 18,7 εκατ. ευρώ ή ποσοστό 23,5%.

Κατέγραψε μεικτά κέρδη -3,3 εκατ. ευρώ (+5,3 εκατ. ευρώ το 2009), EBITDA -20,7 εκατ. ευρώ (-26%), EBIT -23 εκατ. ευρώ (-22%), κέρδη προ φόρων -25,9 εκατ. ευρώ (-31%) και μετά τους φόρους και τα δικαιώματα μειοψηφίας καθαρά κέρδη -21,3 εκατ. ευρώ (-34,5%). Τα ίδια κεφάλαια (30,1 εκατ. ευρώ της εταιρείας και 0,2 εκατ. ευρώ τρίτων) μειώθηκαν κατά 43%, αποτελώντας το 28,7% του συνόλου των απασχολουμένων κεφαλαίων (105,5 εκατ. ευρώ).

Τα αποτελέσματα του ομίλου, τα οποία ευνοήθηκαν το 2010 από θετικούς αναβαλλόμενους φόρους 4,8 εκατ. ευρώ και επιβαρύνθηκαν με ζημιά 1,7 εκατ. ευρώ από μείωση της αξίας συγγενούς εταιρείας και πώληση συμμετοχής, ενσωματώνουν ζημιές προ φόρων 19,9 εκατ. ευρώ του εκδοτικού κλάδου (έσοδα 47,7 εκατ. ευρώ), 2,8 εκατ. ευρώ του εκτυπωτικού κλάδου (έσοδα 12,3 εκατ. ευρώ) και επιπλέον ζημιές 3,2 εκατ. ευρώ από λοιπές δραστηριότητες.

Ο όμιλος, που οφείλει στις λιανικές πωλήσεις των εντύπων του το 55% των εσόδων του και στα διαφημιστικά του έσοδα και τις εκτυπώσεις για τρίτους το υπόλοιπο 45%, εξετάζει τα ενδεχόμενα της κεφαλαιακής ενίσχυσης της εταιρείας, είτε εναλλακτικά της προσφυγής σε περαιτέρω δανεισμό και της αξιοποίησης περιουσιακών στοιχείων του, όπως αναφέρεται στην έκθεση του διοικητικού συμβουλίου του, όπου τονίζεται, μεταξύ άλλων, ότι κατά το τρέχον έτος επιδιώκει "αφενός τη συγκράτηση της κυκλοφοριακής πτώσης και αφετέρου την ελαχιστοποίηση της αναμενόμενης μείωσης των διαφημιστικών εσόδων εξαιτίας της οικονομικής κρίσης".

Η πτώση της κυκλοφορίας των εφημερίδων του ομίλου το 2010 ανήλθε σε 19,3% για το ημερήσιο φύλλο και σε 21,9% για το κυριακάτικο φύλλο. Η μητρική εταιρεία Χ. Κ. Τεγόπουλος ΑΕ, η οποία εκδίδει την εφημερίδα "Ελευθεροτυπία", κατέγραψε πωλήσεις ύψους 60 εκατ. ευρώ, μειωμένες έναντι του 2009 κατά 24%, μεικτά κέρδη -3,2 εκατ. ευρώ (+5,7 εκατ. ευρώ το 2009), EBITDA -20,2 εκατ. ευρώ (-27%), EBIT -22,4 εκατ. ευρώ (-23%), κέρδη προ φόρων -26,8 εκατ. ευρώ (-47%) και μετά τους φόρους καθαρά κέρδη -21,7 εκατ. ευρώ (-55%).

Μείωση της απασχόλησης

Ο αριθμός των εργαζομένων στις επιχειρήσεις των πέντε ομίλων στα τέλη του 2010 εμφανίζεται μειωμένος κατά 677 ή ποσοστό 12,7% σε σύγκριση με τα τέλη του 2009 (4.660 άτομα από 5.337 έναν χρόνο νωρίτερα).

Η μεταβολή αυτή αντανακλά είναι αποτέλεσμα απολύσεων, υλοποίησης προγραμμάτων εθελούσιας εξόδου του προσωπικού, αλλά και μείωσης του αριθμού των επιχειρήσεων που ενοποιούνται στις οικονομικές καταστάσεις των εξεταζόμενων ομίλων.

Ενδεικτική του μεγέθους που αποκτά το πρόβλημα της απασχόλησης στον ευρύτερο κλάδο είναι η εξέλιξή της από το τέταρτο τρίμηνο του 2009 ως το ίδιο τρίμηνο του 2010 στην εκτυπωτική βιομηχανία, όπως αποτυπώνεται σε σχετικά στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Σύμφωνα με αυτά, ο αριθμός των εργαζομένων στη βιομηχανία εκτυπώσεων και προεγγεγραμμένων μέσων το 2010 μειώθηκε κατά 6.288 ή ποσοστό 21,1%.