Δεν πάω στο διάστημα! Χαλάνε τα φάρμακα!

Όποιος σκοπεύει να περάσει πολύ καιρό στο Διάστημα, καλύτερα να το ξανασκεφτεί πριν πάρει μαζί του δραμαμίνη για τη ναυτία: πείραμα της NASA στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό δείχνει ότι τα φάρμακα χάνουν την αποτελεσματικότητά τους και χαλάνε πριν από την ημερομηνία λήξης που ισχύει στη Γη.

Τα φάρμακα πρέπει να αποθηκεύονται σε συνθήκες χαμηλής υγρασίας, θερμοκρασίας και φωτισμού. Όμως οι συνθήκες που επικρατούν στο Διάστημα διαφέρουν αρκετά από τις συνθήκες ενός φαρμακείου: αδιάκοπη κοσμική ακτινοβολία, έλλειψη βαρύτητας, συνεχείς κραδασμοί και υψηλή συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα....

Από τους παράγοντες αυτούς, η κοσμική ακτινοβολία -σωματίδια υψηλής ενέργειας από τον Ήλιο και το διαστρικό Διάστημα- είναι πιθανότερο να επηρεάζει τα μόρια των φαρμάκων, αναφέρουν οι ερευνητές στο AAS Journal, μια επιθεώρηση της Αμερικανικής Φαρμακευτικής Εταιρείας.

Για τις ανάγκες του πειράματος, τέσσερα κουτιά με 35 διαφορετικά σκευάσματα εκτοξεύτηκαν στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Για λόγους σύγκρισης, τέσσερα πανομοιότυπα κουτιά διατηρήθηκαν στο Διαστημικό Κέντρο Johnson της NASA στη Φλόριντα.

Κάθε κουτί παρέμεινε σε τροχιά για διαφορετικό χρονικό διάστημα: το πρώτο επέστρεψε στη Γη έπειτα από 13 ημέρες, ενώ το τελευταίο έπειτα από 28 μήνες.

Σε όλες τις περιπτώσεις, οι αναλύσεις έδειξαν αλλοιώσεις στα φάρμακα: «Ένας αριθμός φαρμάκων που εξετάστηκαν είχαν μειωμένη δραστικότητα έπειτα από αποθήκευση στο Διάστημα, με αυξημένο αριθμό φαρμάκων να μην πληρούν τις απαιτήσεις δραστικότητας της Φαρμακοποιίας των Ηνωμένων Πολιτειών [...] συγκριτικά με ό,τι συμβαίνει στη Γη» γράφουν οι ερευνητές.

«Αυτή η μείωση της δραστικότητας στα δείγματα πτήσης συνέβη πριν από την ημερομηνία λήξης για αρκετά φάρμακα» επισημαίνουν.

Αυτό σημαίνει ότι, στις μελλοντικές μακροχρόνιες αποστολές στον Άρη, τα απαραίτητα φάρμακα για ώρα, όπως παυσίπονα και αντιβιοτικά θα πρέπει να αποθηκεύονται σε θωρακισμένους χώρους με ελεγχόμενες συνθήκες.

Θεωρητικά, πάντως, υπάρχουν και πλεονεκτήματα στην αποθήκευση φαρμάκων εκτός της Γης. Όπως σχολίασε το BBC ο Δρ Κόλιν Κέιμπλ, σύμβουλος της Βασιλικής Φαρμακευτικής Εταιρείας της Βρετανίας, «τα φάρμακα αποθηκεύονται σε περιβάλλον πλούσιο σε διοξείδιο του άνθρακα, το οποίο ίσως περιορίζει την αλλοίωση φαρμάκων που είναι ευπαθή στην οξείδωση, όπως η αδρεναλίνη, η βιταμίνη C και η βιταμίνη Α».