25 χρόνια από την θλιβερή επέτειο του Τσερνόμπιλ

Στον αέρα κυκλοφορεί μια ανατριχιαστική ηρεμία ανάμεσα στα ερειπωμένα κτίρια και στους άδειους δρόμους της πόλης Πριπιάτ...

Από την κεντρική πλατεία, η οποία έχει πλέον κατακλυστεί από αγριόχορτα, η πόλη μοιάζει με αρχαίο ερείπιο χαμένο μέσα σε μια ζούγκλα.

Τα κτίρια, με τα παράθυρα σπασμένα, προβάλλουν σα μονολιθικοί γίγαντες που κοιτάζουν σιωπηλοί. Σε ένα απ' αυτά, μια σβηστή πινακίδα νέον που γράφει “Εστιατόριο”, κρέμεται από μια ταράτσα. Σε ένα άλλο, ένα σφυροδρέπανο κοιτάζει βλοσυρά το τοπίο.

Δε μου έρχεται στο μυαλό άλλο μέρος το οποίο να αποπνέει τέτοια αίσθηση πλήρους εγκατάλειψης και παραίτησης....

Η διαταγή για εκκένωση της πόλης ήρθε υπερβολικά αργά. Είχαν ήδη περάσει 36 ώρες από την έκρηξη στον αντιδραστήρα 4 του Τσερνόμπιλ, στις 26 Απριλίου 1986 και τα ραδιενεργά υπολλείματα είχαν ήδη πλημμυρίσει την πόλη.

Φοβούμενοι την εξάπλωση πανικού, οι τότε Σοβιετικές αρχές ασφαλείας, κάτω από τις διαταγές του Γκορμπατσόφ, διέταξαν τους πολίτες της πόλης να συνεχίζουν κανονικά τη ζωή και τις δραστηριότητές τους.

Όσο λοιπόν εξελλισόταν το χειρότερο πυρηνικό ατύχημα στην ιστορία, διαποτίζοντας με ραδιενέργεια τα πάντα στο πέρασμά του, τα παιδιά της πόλης πήγαν στο σχολείο τους και παρακολούθησαν μαθήματα. Ζευγάρια παντρεύτηκαν.

Όταν άρχισε η εκκένωση, όταν δηλαδή δεν μπορούσε κανένας να αρνηθεί το μέγεθος της καταστροφής, οι κάτοικοι έλαβαν την υπόσχεση πως θα επέστρεφαν εντός ημερών. Δεν πήραν τίποτα μαζί τους. Μόνο τα χαρτιά τους, κάποια χρήματα και λίγο φαγητό για το ταξίδι με το λεωφορείο.

Υπήρξε σοβαρότατη κριτική προς τις αρχές, ακόμα και μέσα από την ίδια τη Σοβιετική ένωση, για τον χειρισμό της κατάστασης.

Από τότε, ο Γκορμπατσόφ έχει δηλώσει την πεποίθησή του πως το συμβάν στο Τσερνόμπιλ συνέβαλε αποφασιστικά στην κατάρρευση της Σοβιετική Ένωσης.

Σήμερα, 25 χρόνια μετά, το πρόβλημα του Τσερνόμπιλ συνεχίζει να υφίσταται. Υπάρχουν αμφιλεγόμενες πληροφορίες σχετικά με το πόσοι άνθρωποι έχασαν τελικά τη ζωή τους, και πόσοι θα την χάσουν ως αποτέλεσμα της έκθεσης τους στη ραδιενέργεια.

Η Διεθνής Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΕ) και η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας είπαν πως 28 εργάτες έχασαν τη ζωή τους αμέσως μετά το ξέσπασμα της καταστροφής. Άλλα 20 πέθαναν τα επόμενα χρόνια ως αποτέλεσμα υψηλών δόσεων ραδιενέργειας τα επόμενα χρόνια και περίπου 4000 θάνατοι από καρκίνο αναμένονται στον απόηχο της καταστροφής, σύμφωνα με πληροφορίες του ΟΗΕ.

Η Ένωση Τεσρνόμπιλ της Ουκρανίας, που παρέχει υποστήριξη στους πληγέντες από την καταστροφή, αναφέρει πως έχουν χάσει τη ζωή τους περίπου 140,000 άτομα τα οποία συμμετείχαν στις επιχειρήσεις μετά την καταστορφή του Τσερνόμπιλ. Δεν είναι σαφές όμως πόσοι από αυτούς τους θανάτους οφείλονται στη ραδιενέργεια.

Εν τω μεταξύ, οι ερευνητές δηλώνουν πως πέρα από την εκτόξευση θανάτων από καρκίνο, υπάρχουν αποδείξεις πως οι επιζώντες υποφέρουν από ακραία συμπτώματα άγχους. Η κυβέρνηση της Ουκρανίας λέει πως επηρρεάστηκε μια περιοχή στο μέγεθος της Ελβετίας και πως η γη παραμένει ακατοίκητη σε μια διάμετρο 30 χιλιομέτρων.

Οι προβλέψεις λένε πως οι συνέπειες της καταστροφής δεν πρόκειται να εξασθενίσουν σύντομα. Οι πυρηνικές καταστροφές τύπου Τσερνόμπιλ ή Φουκουσίμα δεν λειτουργούν σύμφωνα με ανθρώπινα χρονοδιαγράμματα.

Επιτρέπονται μικρά γκρουπ τουριστών μέσα στη ζώνη καταστροφής για πολύ σύντομες επισκέψεις, παρά το γεγονός ότι τα επίπεδα ραδιενέργειας παραμένουν σε πολύ υψηλά επίπεδα, αλλά οι επιστήμονες λένε πως μπορεί να περάσουν ολόκληρες γενιές προτού η περιοχή είναι ασφαλής για την επιστροφή των ανθρώπων.