Φόβοι για ντόμινο εξεγέρσεων στη Μ. Ανατολή

Mε αμείωτη ένταση συνεχίζονται οι ταραχές και οι συγκρούσεις διαδηλωτών με τις αστυνομικές δυνάμεις στα μεγάλα αστικά κέντρα της Αιγύπτου, παρά την αποπομπή της κυβέρνησης από το Χ. Μουμπάρακ.

Στο "μάτι του κυκλώνα" βρίσκεται πλέον και η Υεμένη που συνταράσσεται από διαδηλώσεις κατά του αυταρχικού καθεστώτος και του προέδρου της χώρας, Αλί Αμπντάλα Σάλεχ. Πλήθη διαδηλωτών συγκεντρώθηκαν έξω από την Αιγυπτιακή πρεσβεία στη πρωτεύουσα της Υεμένης Σανάα, ζητώντας την παραίτηση του Α. Σάλεχ.

Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με το Al Jazeera, ο Χ. Μουμπάρακ διόρισε αντιπρόεδρο της χώρας τον Ομαρ Σουλεϊμάν, επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών και στενό συνεργάτη του. Σημειώνεται ότι είναι η πρώτη φορά από το 1981, όταν ανέλαβε την εξουσία ο Μουμπάρακ, που διορίζεται αντιπρόεδρος....

Επιπροσθέτως ο υπουργός Αεροπορίας στρατηγός Αχμαντ Σαφίκ διορίστηκε σήμερα νέος πρωθυπουργός της Αιγύπτου μετά από διάταγμα του αιγύπτιου προέδρου. Ο Α. Σαφίκ, που αντικαθιστά τον Αχμαντ Ναζίφ, θα σχηματίσει τη νέα κυβέρνηση της Αιγύπτου.

Nωρίτερα στο Κάιρο περίπου 1.000 Αιγύπτιοι προσπάθησαν να εισβάλλουν στο υπουργείο Εσωτερικών της χώρας αλλά εμποδίστηκαν από την αστυνομία η οποία άνοιξε πυρ εναντίον τους, σκοτώνοντας τουλάχιστον τρεις από αυτούς.

Διαδηλωτές, αψηφώντας την παρουσία μεγάλων δυνάμεων του στρατού, επέστρεψαν κατά εκατοντάδες στην κεντρική πλατεία Ταχρίρ του Καΐρου τις πρώπρωινές ώρες του Σαββάτου, λίγο μετά το πέρας του τηλεοπτικού διαγγέλματος, με το οποίο ο πρόεδρος της Αιγύπτου Χόσνι Μουμπάρακ ανακοίνωσε την διάλυση της κυβέρνησής του και το σχηματισμό νέας αργότερα σήμερα Σάββατo.

Σύμφωνα με το ΑΠΕ ο Μουμπάρακ, στην πρώτη του ομιλία προς το έθνος από το ξέσπασμα των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα, κάλεσε να υπάρξει ηρεμία και υποσχέθηκε σημαντικές μεταρρυθμίσεις.

"Λυπούμαι για τα αθώα θύματα και τις απώλειες και στις δύο πλευρές, πολίτες και προσωπικό της αστυνομίας", είπε ο Μουμπάρακ, λίγη ώρα αφότου πληροφορίες έκαναν λόγο για τουλάχιστον 30 νεκρούς την Παρασκευή και συνολικά τουλάχιστον 27 από την Τρίτη, ενώ οι τραυματίες ξεπερνούν τους 1070 τραυματίες.

Οι διαδηλωτές, που είχαν προηγουμένως αναγκαστεί να εγκαταλείψουν την πλατεία και να μετακινηθούν σε δρόμους γύρω από την πλατεία από στρατιώτες, φώναζαν συνθήματα όπως "ο λαός θέλει να αλλάξει το καθεστώς" αμέσως μετά την ομιλία του Μουμπάρακ, σύμφωνα με αυτόπτη μάρτυρα συνεργάτιδα του Reuters.

Η μάρτυρας είπε ότι είδε μικρής έκτασης φωτιά στο κτήριο Μογκάμα, όπου στεγάζονται κυβερνητικές υπηρεσίες στην πλατεία, στην οποία υπάρχουν σύννεφα καπνού και δακρυγόνων.

Λίγο πριν την μετάδοση της ομιλίας του Μουμπάρακ, φαινόταν ότι ο στρατός είχε τον έλεγχο της πλατείας, από όπου νωρίτερα χιλιάδες διαδηλωτές αποπειράθηκαν να πάνε μαζικά προς το κτίριο της βουλής, αλλά αποκρούστηκαν από μονάδες αντιμετώπισης ταραχών της αστυνομίας, που έκαναν εκτεταμένη χρήση χημικών και βλημάτων από καουτσούκ.

Ωστόσο, ένας δημοσιογράφος του Γαλλικού Πρακτορείου ανέφερε ότι οι στρατιώτες χαιρετούσαν με το σήμα της νίκης τους διαδηλωτές που αψήφισαν την απαγόρευση κυκλοφορίας και συνέρρευσαν στο κέντρο της πρωτεύουσας. Ορισμένοι διαδηλωτές μάλιστα ανέβηκαν πάνω στα στρατιωτικά οχήματα ενώ αστυνομικοί έσφιγγαν το χέρι των διαδηλωτών.

Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί τα τεκταινόμενα στην Αίγυπτο με ανησυχία. Η εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας, βαρόνη Κάθριν Άστον, κάλεσε τις αιγυπτιακές αρχές να απελευθερώσουν "αμέσως και άνευ όρων" όλους τους διαδηλωτές που συνελήφθησαν. Ο Μπαράκ Ομπάμα, είχε ήδη μια σύσκεψη με τα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας για την κατάσταση στην Αίγυπτο και πρόκειται να ακολουθήσει και δεύτερη.

Ταξιδιωτική οδηγία για την Αίγυπτο εξέδωσαν οι ΗΠΑ, η Γαλλία, το Βέλγιο, η Γερμανία και η Δανία.

Στην Αθήνα, στο αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος», αεροσκάφος των αιγυπτιακών αερογραμμών πραγματοποίησε απόψε αναγκαστική προσγείωση, μετά από απειλητικό τηλεφώνημα.Το αεροσκάφος που έκανε το δρομολόγιο Κάτιγουικ - Κάιρο, μετέφερε 251 επιβάτες, οι οποίοι αποβιβάστηκαν στο αεροδρόμιο και το αεροσκάφος θα ελεγχθεί από ειδικούς.

Kομβικός ο ρόλος του στρατού

Η θέση και ο ρόλος του στρατού είναι πιθανό να γύρουν την πλάστιγγα προς τη μια ή την άλλη πλευρά εκτιμούν διεθνείς αναλυτές, τονίζοντας ότι οι ένοπλες δυνάμεις χαίρουν ιδιαίτερης εκτίμησης στη χώρα των Φαραώ.

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, υπογραμμίζουν οι ίδιοι, ότι οι τρεις τελευταίοι πρόεδροι της χώρας (μαζί με τον Μουμπάρακ) προέρχονται από τις ένοπλες δυνάμεις.

Οι ένοπλες δυνάμεις στην Αίγυπτο αναλαμβάνουν την κατασκευή δημόσιων έργων, ενώ πολλοί απόστρατοι αξωματικοί αναλαμβάνουν υψηλόβαθμες κρατικές θέσεις σε οργανισμούς ή διπλωματικά πόστα.

Ο αντίκτυπος στην οικονομία

Το χρηματιστήριο της χώρας υποχώρησε κατά 10,52% στην τελευταία συνεδρίαση της εβδομάδας (Πέμπτη), ενώ από την αρχή του έτους καταγράφει απώλειες της τάξεως του 21%.

Πιέσεις δέχεται και η αιγυπτιακή λίρα της οποίας η ισοτιμία έναντι του δολαρίου κυμαίνεται στα επίπεδα του 5,81 προς 1 (δολάριο).

Οι πρωτοφανείς ταραχές στη χώρα εκτόξευσαν τα CDS που κυμαίνονται πλένο στυις 405 μονάδες βάσης, με τους αναλυτές να επισημαίνουν ότι η Αίγυπτος πέρα από τον "πολιτικό" κίνδυνο, έχει μια οικονομία με υψηλό πληθωρισμό και ελλείμματα.

Η τιμή του πετρελαίου ενισχύεται προς τα 89,5 δολάρια ανά βαρέλι, ενώ σημαντικές πιέσεις κατέγραψαν οι ευρωαγορές και η Wall Street.

Ραγδαία εξάπλωση της κρίσης

Το ντόμινο της έντονης αμφισβήτησης ξεκίνησε από την Τυνησία και την ανατροπή του Προέδρου Μπεν Άλι η οποία άνοιξε τον ασκό του Αιόλου για τις αναπτυσσόμενες οικονομίες Βορείου Αφρικής και Μέσης Ανατολής, καθώς συνεχίζονται οι βίαιες διαδηλώσεις τόσο στην Αίγυπτο όσο πλέον και στην Υεμένη, ενώ σε εξέλιξη βρίσκονται μεγάλες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στην Ιορδανία και αρκετοί αναλυτές προειδοποιούν για μετάδοση στην Συρία και τη Λιβύη.

Η άφιξη του αντιφρονούντα Μοχάμεντ Ελ Μπαραντέι, πρώην επικεφαλής της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), στο Κάιρο σηματοδότησε μεγάλη αλλαγή για το κίνημα των διαδηλωτών. Ο Ελ Μπαραντέι δήλωσε έτοιμος να ηγηθεί της αλλαγής του καθεστώτος του Αιγύπτιου Προέδρου Χόσνι Μουμπάρακ, ο οποίος επισημαίνεται ότι ήταν από τους ισχυρότερους ηγέτες του αραβικού κόσμου.

Τα μεσάνυχτα της Πέμπτης μπλοκαρίστηκε η πρόσβαση στο Internet σε όλη την Αιγυπτο, ενώ οι ανταποκριτές των ξένων πρακτορείων μεταδίδουν ότι υπάρχουν προβλήματα και στην επικοινωνία μεταξύ κινητών τηλεφώνων. Οι διαδηλωτές οργανώνονται μέσω των ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης, ενημερώνοντας τα τζαμιά και τις εκκλησίες στις οποίες μπορούν να συγκεντρωθούν.

Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η προαναγγελία της διαδήλωσης της Παρασκευής στο Facebook απέκτησε 55.000 οπαδούς. Μία σελίδα στο Facebook καταγράφει περίπου 30 τζαμιά και εκκλησίες συγκέντρωσης διαδηλωτών και αναφέρει πως "οι μουσουλμάνοι και οι χριστιανοί της Αιγύπτου θα παλέψουν εναντίον της διαφθοράς, της ανεργίας, της καταπίεσης και της απουσίας ελευθερίας.

Εν τω μεταξύ, σε εξέλιξη βρίσκονται μεγάλες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στο Αμμάν της Ιορδανίας, ενώ, χιλιάδες άνθρωποι κατέβηκαν στους δρόμους της πρωτεύουσας της Υεμένης, Σανάα, διαδηλώνοντας κατά του Προέδρου Αλί Αμπντάλα Σάλεχ και απαιτώντας την παραίτησή του. Στα συνθήματά τους περιλαμβάνονταν επίσης αιτήματα για θέσεις εργασίας και κατά της διαφθοράς. Πρόκειται για τη φτωχότερη χώρα του αραβικού κόσμου, που κυβερνάται επί 30 συναπτά έτη από τον Αλί Αμπντάλα Σάλεχ, ο οποίος μάλιστα δήλωσε ότι σκοπεύει να μεταρρυθμίσει το Σύνταγμα ώστε να παραμείνει στην εξουσία για μία ακόμη δεκαετία.

Οι μισοί από τα 23 εκατομμύρια κατοίκους ζουν με λιγότερα από 2 δολάρια την ημέρα και το ένα τρίτο υποφέρει από χρόνια πείνα. Οι αντιδράσεις ανάγκασαν τον Πρόεδρο Σάλεμ πρόσφατα να υποσχεθεί αυξήσεις σε μισθούς αλλά σε ορισμένους εργαζομένους, όπως… οι στρατιωτικοί.

Τέλος, όσον αφορά την Τυνησία, οι υπουργοί Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναμένεται να εγκρίνουν την Δεύτερα το πάγωμα των λογαριασμών του πρώην προέδρου της Τυνησίας και επιπλέον πρόκειται να προσφέρουν καλύτερους όρους εμπορικών συναλλαγών στην χώρα, ώστε να ενδυναμώσει η οικονομία της χώρας.