Η εργολαβία της εργασίας..!

Ανθρωποι ή πόροι; Η γαλλική εφηµερίδα «Λε Μοντ» έγραφε τις προάλλες ότι ολοένα και περισσότερες αµερικανικές και ευρωπαϊκές επιχειρήσεις καταφεύγουν σε αυτό που ονοµάζουν εξωτερική ανάθεση (outsourcing) των ανθρώπινων πόρων. Ας µη µας εντυπωσιάζει ο επιτηδευµένος τεχνικός όρος. Με δυο λόγια σηµαίνει πως µια επιχείρηση αναθέτει εργολαβικά σε ένα εξωτερικό γραφείο τη διαχείριση των εργαζοµένων της. Και όταν λέµε διαχείριση εννοούµε την πρόσληψη, την αξιολόγηση, την τοποθέτηση των εργαζοµένων σε διάφορα πόστα, ακόµη και την απόλυσή τους δηλαδή όχι µόνο την επαγγελµατική, αλλά ολόκληρη τη ζωή τους.

Το πρόσχηµα µε το οποίο επιχειρείται να δικαιολογηθεί αυτή η ανάθεση είναι πως επιτρέπει στους επιχειρηµατίες να επικεντρωθούν στο ουσιαστικό έργο τους, που δεν είναι άλλο από την επιχειρηµατικότητα. Η εξωτερική ανάθεση επιτρέπει σε µεγάλους επιχειρηµατικούς οµίλους να παίρνουν γενικές αποφάσεις, οι οποίες εφαρµόζονται µηχανικά σε όλες τις θυγατρικές εταιρείες τους. Οι τοπικές ανθρώπινες ιδιαιτερότητες περνούν, έτσι, σε δεύτερη µοίρα.

Μια οµάδα εξειδικευµένων ανθρώπων που συχνά βρίσκεται χιλιάδες χιλιόµετρα µακριά, µπορεί να αποφασίζει για την τύχη αναρίθµητων εργαζοµένων. Αυτοί οι εργαζόµενοι, είτε χάσουν τη δουλειά τους είτε µετατεθούν κάπου πολύ µακριά από το σπίτι τους και την οικογένειά τους, δεν µπορούν ποτέ να δώσουν ένα όνοµα και ένα πρόσωπο σε εκείνους που από τη µια µέρα στην άλλη τούς αναστατώνουν τη ζωή, επειδή αυτοί βρίσκονται κρυµµένοι πίσω από τη µάσκα της εργολαβίας.

Η διαδικασία αυτή, η οποία παρουσιάζεται ως η τελευταία λέξη του εκσυγχρονισµού, αποχωρίζει τους εργαζοµένους από το σώµα της επιχείρησης στην οποία εργάζονται. Οι εργαζόµενοι δεν θεωρούνται πια κοινότητα ανθρώπων που συνενώνονται για έναν κοινό παραγωγικό στόχο, επισηµαίνει ο Ζαν-Κλοντ Γκιγιεµπό στην εφηµερίδα «Σιντ-Ουέστ», αλλά ένα απλό «πακέτο δράσεων» από τη µια και «ανθρώπινων πόρων» από την άλλη. Αποκλειστικός στόχος αυτής της διαδικασίας είναι η βελτιστοποίηση (όπως το λένε) των πόρων προκειµένου να δηµιουργηθεί η µέγιστη δυνατή αξία για τους µετόχους της επιχείρησης. Ο κυνισµός αυτών των µεθόδων είναι αποκρουστικός. Και όπως λέει ο Γκιγιεµπό, «ανοίγει τον δρόµο στην ήπια βαρβαρότητα που είχε καταγγείλει κάποτε ο κοινωνιολόγος Ζαν-Πιερ Λε Γκοφ». Μας επιτρέπει όµως να εξηγήσουµε καλύτερα µία σειρά από τροµακτικά φαινόµενα που παρατηρούµε σήµερα στον κόσµο της εργασίας: τους ηθικούς εκβιασµούς, το έντονο στρες των επιχειρηµατικών στελεχών, τις απανωτές αυτοκτονίες µισθωτών (όπως στην Φρανς Τελεκόµ, όπου περισσότεροι από δέκα εργαζόµενοι έχουν δώσει τέλος στη ζωή τους από τις αρχές του έτους).

Η εργολαβική ανάθεση των ανθρώπινων πόρων δεν είναι παρά αποµάκρυνση του επιχειρηµατία από τη ζωντανή ανθρώπινη σχέση, από τους ανθρώπους που εργάζονται γι αυτόν, από τους κόπους τους, τα προβλήµατά τους, τα όνειρά τους, τις ελπίδες τους. Και προοιωνίζεται έναν «καλύτερο και πιο σύγχρονο κόσµο» από τον οποίο θα έχει εξοβελιστεί η ίδια η ζωή.

Ρούσσος Βρανάς