Οι Κούρδοι μάχονται άοπλοι για τα δικαιώματα και τη γλώσσα τους

Ενας Γκάντι για τους Κούρδους; Αραγε ανακάλυψαν κι αυτοί τη δύναµη του Ινδού, έστω και τόσο καθυστερηµένα; Ετσι φαίνεται, αν µετρήσουµε τους χιλιάδες µαθητές των κουρδικών περιοχών της Τουρκίας που απουσίασαν από τα κρατικά σχολεία στην έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς. Ηταν µια εκδήλωση διαµαρτυρίας για την απαγόρευση διδασκαλίας της κουρδικής γλώσσας.

Η µαζική αυτή ανυπακοή αναµένεται να γίνει η νέα τακτική των κούρδων αυτονοµιστών πολύ διαφορετική από την τακτική που ακολούθησε το Κουρδικό Εργατικό Κόµµα, το οποίο το 1985 πήρε τα όπλα κατά του τουρκικού κράτους. Εχει την υποστήριξη του κουρδικού Κόµµατος Ειρήνης και Δηµοκρατίας, το οποίο τον τελευταίο καιρό οργανώνει αλλεπάλληλα µποϊκοτάζ.

Σε ένα από αυτά, το κόµµα κάλεσε τους Κούρδους να µποϊκοτάρουν το συνταγµατικό δηµοψήφισµα. Και πέτυχε αυτό που ήθελε: περίπου οι µισοί ψηφοφόροι έµειναν στα σπίτια τους στις κουρδικές περιοχές της Τουρκίας, όπου σε ορισµένες το ποσοστό αποχής ξεπέρασε το 90%. «Πρέπει να εξαναγκάσουµε το κράτος να πάρει τις αποφάσεις του», λέει ο Μαχµούτ Αλινάκ, ένας από τους ηγέτες τους. «Αν δεν στείλουµε τα παιδιά µας στο σχολείο, τότε το σχολείο χάνει την αξία του. Ετσι παραλύουν οι κρατικοί θεσµοί». Και όπως γράφει ο πολιτικός αναλυτής Νίκολας Μπιρτς, αυτό ακριβώς συµβαίνει σε πολλές κουρδικές περιοχές.

Στην επαρχία Χακαρί, προπύργιο των Κούρδων, όπου µόλις το 9% των ντόπιων ψήφισε στο δηµοψήφισµα, τα περισσότερα σχολεία έµειναν σχεδόν αδειανά. Οι κάτοικοι της επαρχίας δεν προσφεύγουν στην αστυνοµία ή στα δικαστήρια για να τους λύσουν τα προβλήµατα, αλλά στο Κουρδικό Εργατικό Κόµµα. Εκεί, το τουρκικό κράτος µοιάζει να έχει αποσυρθεί στον εαυτό του.

Αντί να βγαίνουν στην τοπική αγορά, οι αστυνοµικοί προτιµούν να ψωνίζουν από ένα σούπερ µάρκετ που βρίσκεται µέσα στο αρχηγείο τους. Και οι τοίχοι του παλιού στρατολογικού γραφείου είναι γεµάτοι από συνθήµατα του Κουρδικού Εργατικού Κόµµατος. Τη Δευτέρα, 23 αντιπρόσωποι του Κόµµατος Ειρήνης και Δηµοκρατίας συνεδρίασαν στο τοπικό συµβούλιο του Βαν µε κουκούλες διαµαρτυρόµενοι για την εγκατάσταση καµερών παρακολούθησης. «Τα µποϊκοτάζ δεν πολώνουν τη χώρα όπως συνέβαινε όταν το Κουρδικό Εργατικό Κόµµα έκανε επιθέσεις εναντίον τούρκων στρατιωτών», λέει ο συγγραφέας Χακάν Ταµάζ. «Οµως, η φιλοσοφία τους είναι ίσως ακόµη πιο ριζοσπαστική: δηµιουργούν µία ντε φάκτο αυτονοµία». Η έµµεση υποστήριξη του Κουρδικού Εργατικού Κόµµατος (που ο ηγέτης του Αµπντουλάχ Οτζαλάν βρίσκεται ακόµη στη φυλακή) στο κίνηµα των µποϊκοτάζ δείχνει πως προσαρµόζεται κι αυτό στις νέες συνθήκες.

Ο πειρασµός να πιστέψει η τουρκική κυβέρνηση πως χωρίς τα όπλα τους οι Κούρδοι θα είναι πιο βολικοί είναι µεγάλος. «Το εθνικό τους αίσθηµα είναι βαθιά ριζωµένο στη σκέψη τους και στην καρδιά τους», παρατηρεί ο Σερντάρ Γιλµάζ, επικεφαλής ισλαµικής µη κυβερνητικής οργάνωσης στις κουρδικές περιοχές της Νοτιοανατολικής Τουρκίας. «Αν η κυβέρνηση νοµίζει πως φτάνουν µερικές διακοσµητικές µεταρρυθµίσεις, σύντοµα θα βρεθεί προ εκπλήξεων».

Ρούσσος Βρανάς