Καταδίκη της Ελλάδας για την κατεδάφιση παράγκας Ρομά στην Πάτρα

Την καταδίκη της Ελλάδας για την κατεδάφιση παράγκας Ρομά στον καταυλισμό του Ριγανόκαμπου αποφάσισε η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, η οποία έκρινε ότι η κατεδάφιση παραπήγματος και η παρεμπόδιση κατασκευής καινούργιου σπιτιού στον καταυλισμό Ρομά στο Ριγανόκαμπο, το 2006, συνιστούσε παραβίαση του συμφώνου για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα.

Κατόπιν τούτου, η Ελλάδα υποχρεούται να προχωρήσει σε θεραπευτικές κινήσεις, καθώς και αποζημιώσεις, αλλά και να διασφαλίσει ότι παρόμοιες παραβιάσεις δεν θα επαναληφθούν στο μέλλον.

Την προσφυγή προσφυγή είχε κάνει , το Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι , το οποίο πανηγυρίζει για την καταδικαστική απόφαση της Επιτροπής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (UN HRC) στην προσφυγή 1799/2006 των Ρομά Αντώνη Γεωργόπουλου, Χρυσάφως Γεωργοπούλου και των επτά παιδιών τους κατά της Ελλάδας.

Σε ανακοίνωσή του το Παρατηρητήριο αναφέρει:
“Η Επιτροπή πήρε την απόφαση σε κλειστή συνεδρίαση στις 29 Ιουλίου 2010 και τη δημοσιοποίησε στις 14 Σεπτεμβρίου 2010 (http://daccess-ods.un.org/TMP/292989.1.html).
Η Επιτροπή αποφάνθηκε πως οι δημοτικές αρχές της Πάτρας είχαν κάνει αλλεπάλληλες παράνομες εξώσεις στους προσφεύγοντες με κατεδάφιση της παράγκας όπου έμεναν επί πολλά χρόνια, στις 25 ή 26 Αυγούστου 2006, και της νέας παράγκας που έχτιζαν στις 26 Σεπτεμβρίου 2006, λίγες ώρες πριν επισκεφθεί τον καταυλισμό στο Ριγανόκαμπο ο Επίτροπος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο Συμβούλιο της Ευρώπης Thomas Hammarberg.
Η Επιτροπή καταδίκασε την Ελλάδα για την παραβίαση των Άρθρων 17 (προστασία της κατοικίας), 23 (προστασία της οικογένειας) και 27 (προστασία των μειονοτήτων) του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα (ICCPR) μόνα τους και σε συνδυασμό με το Άρθρο 2 παράγραφοι 1, 2 και 3 (δικαίωμα σε αποτελεσματικά ένδικα μέσα χωρίς διάκριση).
Παράλληλα, είναι σημαντικό πως η Επιτροπή έκανε παραδεκτή την προσφυγή και με βάση τα Άρθρα 7 (απαγόρευση των βασανιστηρίων και άλλων μορφών βάναυσης ή εξευτελιστικής συμπεριφοράς) και 26 (απαγόρευση των διακρίσεων), άσχετα αν τελικά δεν χρειάστηκε να αποφανθεί αν υπήρχε ή όχι παραβίασή τους: οι εξώσεις με κατεδάφιση οικιών θεωρούνται μορφή εξευτελιστικής μεταχείρισης.
Η Ελλάδα είναι τώρα υποχρεωμένη να παράσχει στους προσφεύγοντες αποτελεσματικά ένδικα μέσα και κατάλληλη αποζημίωση και να διασφαλίσει πως παρόμοιες παραβιάσεις δεν θα επαναληφθούν στο μέλλον, ενημερώνοντας την Επιτροπή μέχρι 29/1/2011”.

Το ΕΠΣΕ θεωρεί την απόφαση αυτή δικαίωση του αγώνα του για την προστασία των δικαιωμάτων των Ρομά στην Ελλάδα γενικά και ειδικότερα στην Πάτρα. Την παράνομη και ρατσιστική έξωση από το Δήμο Πατρέων της οικογένειας Γεωργόπουλου και δεκάδων άλλων που έμεναν στους καταυλισμούς Ρομά του Ριγανόκαμπου και του Μακρυγιάννη, την περίοδο Ιουλίου - Σεπτεμβρίου 2006, είχε καταγγείλει το ΕΠΣΕ τόσο δημόσια όσο και με μηνύσεις στη Δικαιοσύνη και προσφυγές στο Συνήγορο του Πολίτη. Αποτέλεσμα των ενεργειών του ήταν να δεχθεί μέχρι και συκοφαντικές επιθέσεις από το Δήμο Πατρών και τα περισσότερα ΜΜΕ της Πάτρας: το εχθρικό αυτό κλίμα επισήμανε τότε ο Thomas Hammarberg.

Στη συνέχεια, υπάρχει αναφορά σε σειρά δελτίων Τύπου, που περιέχουν όλα τα σχετικά κείμενα. Επίσης, όπως αναφέρει και η απόφαση της Επιτροπής, η δικαστική ποινική διερεύνηση της υπόθεσης που ξεκίνησε το Δεκέμβριο 2006, δεν είχε ολοκληρωθεί μέχρι το Μάρτιο 2009, που ολοκληρώθηκε η ανταλλαγή παρατηρήσεων μεταξύ Ελλάδας και ΕΠΣΕ. Το ΕΠΣΕ προσθέτει πως τελικά η υπόθεση έκλεισε με αρχειοθέτηση, τον Απρίλιο 2009.

Τέλος, όπως αναφέρει και η απόφαση της Επιτροπής, ενώ ο Συνήγορος του Πολίτη ερεύνησε την υπόθεση και διαπίστωσε τις παράνομες εξώσεις, δεν προχώρησε σε ολοκλήρωση της διερεύνησης της αναφοράς. Στη συνέχεια, επισυνάπτεται επιστολή της 1ης Δεκεμβρίου 2009 του τότε Συνηγόρου του Πολίτη, Γιώργου Καμίνη, στην οποία αναφέρεται ότι η διερεύνηση συνεχιζόταν (τρία χρόνια μετά τις εξώσεις) και τα συμπεράσματα θα ανακοινώνονταν προσεχώς, χωρίς κάτι τέτοιο να έχει συμβεί μέχρι σήμερα (τέσσερα χρόνια μετά τις εξώσεις).

Σε αντίθεση με τη στάση των δημοτικών αρχών της Πάτρας, που παρανόμησαν, και της τοπικής Δικαιοσύνης και του Συνηγόρου του Πολίτη, που συγκάλυψαν την παρανομία (ο τότε Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη, Ανδρέας Τάκης, δήλωνε τότε δημόσια σε σύσκεψη στο Δήμο Πατρέων μόνο «κατανόηση για τα προβλήματα που υπάρχουν»…), το ΕΠΣΕ επισημαίνει πως η καταδίκη της Ελλάδας βασίστηκε κατά ένα μέρος και στις κατονομαζόμενες στην απόφαση δημόσιες δηλώσεις του Επιτρόπου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο Συμβούλιο της Ευρώπης, Thomas Hammarberg, και ένορκες καταθέσεις, στο πλαίσιο της δικογραφίας, του τότε και σήμερα βουλευτή Αχαΐας Νίκου Τσούκαλη και της τότε αναπληρώτριας γραμματέα της Περιφερειακής Επιτροπής ΠΑΣΟΚ Δυτικής Ελλάδας, Αγγελικής Τριανταφύλλου, που επιβεβαίωσαν τις εξώσεις. Η Δικαιοσύνη θα κληθεί πλέον από το ΕΠΣΕ να επανεξετάσει τη δικογραφία και να συμπεριλάβει σε αυτή όλα τα νεότερα δεδομένα”.