Καταναλωτισμός που βασίζεται στο αίμα σύγχρονων σκλάβων...

Η πιο αισιόδοξη είδηση της χρονιάς. Ετσι τη σχολίασε ο δημοσιογράφος Τζόχαν Χάρι. Και πράγματι είναι

Τα περισσότερα από τα 27 χρόνια της ζωής του ο Γιαν Λι τα πέρασε σε ένα εργοστάσιο στη Νότια Κίνα, βιδώνοντας βίδες σε συσκευές σαν τα λάπτοπ και τα κινητά, που κάνουν πιο εύκολη τη δική μας ζωή. Στο γιγάντιο εργοστάσιο της εταιρείας Φοξκόν, δυτικών συμφερόντων, ήταν γνωστός με τον αριθμό F3839667. Στεκόταν στη γραμμή παραγωγής όλη μέρα, κάθε μέρα, κάνοντας τις ίδιες μηχανικές κινήσεις για 20 σεντς την ώρα. Η οικογένειά του λέει πως συχνά η βάρδιά του βαστούσε μέχρι και 35 ώρες. Μια νύχτα, ύστερα από μια τέτοια μαραθώνια βάρδια, σωριάστηκε νεκρός.

Οι θάνατοι από υπερκόπωση είναι κάτι τόσο συνηθισμένο στην Κίνα, που έχουν φτιάξει ειδική λέξη γι΄ αυτό: «γκουολαόσι». Η «Κινεζική Ημερησία» υπολογίζει πως 600.000 Κινέζοι βρίσκουν τέτοιον θάνατο κάθε χρόνο, οι περισσότεροι φτιάχνοντας πράγματα που αγοράζουμε εμείς. Τα αγοράζουμε χρόνια τώρα, ώσπου να σωριαστούν οι κινέζοι εργάτες νεκροί. Χαιρόμαστε που κερδίζουμε από τη χαμηλή τιμή. Ομως δεν γνωρίζουμε το ανθρώπινο τίμημα. Οι εργαζόμενοι της εταιρείας ΚΥΕ (που συνεργάζεται με τη Μάικροσοφτ του φιλάνθρωπου Μπιλ Γκέιτς) δουλεύουν σε γιγάντιες πόλεις-εργοστάσια, από τις οποίες δεν φεύγουν σχεδόν ποτέ. Δεκαπέντε λεπτά προτού πιάσουν δουλειά, παρουσιάζονται παρατεταγμένοι στον επιστάτη που τους δίνει στρατιωτικά παραγγέλματα: «Προσοχή! Κλίνατε επί δεξιά! Κλίνατε επ΄ αριστερά!». Τότε, πού την είδε την αισιόδοξη είδηση ο Τζόχαν Χάρι; Μήπως πρόκειται για ένα κακόγουστο αστείο; Κάθε άλλο.

Μια επική εξέγερση έχει αρχίσει στην Κίνα εναντίον των απάνθρωπων συνθηκών εργασίας. Και, όπως λέει ο Τζόχαν Χάρι, φαίνεται να πετυχαίνει. Γιατί σε 120.000 εργοστάσια στην Κίνα, οι εργάτες αρνούνται πια να ζήσουν έτσι. Αυτοσχέδια συνδικάτα ξεπηδούν παντού, ζητούν αυξήσεις, ανθρώπινο περιβάλλον και εργατικά δικαιώματα. Πανικόβλητη, η κυβέρνηση επέτρεψε για πρώτη φορά τον ελεύθερο συνδικαλισμό. Οπως ήταν φυσικό, οι πρώτες που αντέδρασαν σε αυτό ήταν οι δυτικές επιχειρήσεις. Και απείλησαν: «Αυτό θα δημιουργήσει ένα αρνητικό επενδυτικό περιβάλλον», ο μεθερμηνευόμενο σημαίνει «Θα χάσουμε κέρδη». Οσες δεν έφυγαν στο Μπανγκλαντές, όπου τα ημερομίσθια είναι ακόμη φθηνότερα από τα κινεζικά, υποχρεώθηκαν να κάνουν παραχωρήσεις: αυξήσεις μέχρι και 60%. Ομως, μπροστά στην απειλή ενός ευρύτερου εργατικού ξεσηκωμού, η κινεζική κυβέρνηση σκέφτεται να επιτρέψει και τις συλλογικές συμβάσεις. Αυτό οι δυτικές επιχειρήσεις και κυβερνήσεις το πολεμούν με νύχια και με δόντια, προκειμένου να εξακολουθήσουν να κρατούν καθηλωμένους στη γραμμή παραγωγής για 35 ώρες ανθρώπους σαν τον Γιαν Λι.

Ο αγώνας αυτών των ανθρώπων δεν είναι μακρινός από εμάς, λέει ο Τζόχαν Χάρι. Αν πετύχει, θα χρειαστεί να πληρώνουμε κάπως ακριβότερα μερικά προϊόντα, με αντάλλαγμα τη ζωή και την ελευθερία αυτών των ανθρώπων. Αυτήν ακριβώς την επιλογή, όμως, έκαναν και άλλοι πριν από εμάς, με την κατάργηση της δουλείας. Ποιος θέλει φθηνά πράγματα, όταν αυτά προέρχονται από το μαστίγωμα ανθρώπων;

Ρούσσος Βρανάς