Νάο: Το πρώτο ρομπότ με ελληνική συμμετοχή που εκφράζει συναισθήματα

Μια ομάδα ευρωπαίων ερευνητών -και από την Ελλάδα- παρουσίασε το πρώτο ρομπότ στον κόσμο, το οποίο "ζει" στην παιδική ηλικία, αναπτύσσοντας συναισθηματικούς δεσμούς με τους γύρω του και εκφράζοντας τα συναισθήματά του.

Ο "Νάο", όπως είναι το όνομά του, αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος "Feelix Growing", με χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέσα από τη συνεργασία οκτώ πανεπιστημίων και εταιριών ρομποτικής από τη Βρετανία, τη Γαλλία, την Ελβετία, την Ελλάδα και τη Δανία. Από ελληνικής πλευράς συνεργάστηκαν ερευνητές του Εργαστηρίου Εικόνας, Βίντεο και Έξυπνων Πολυμεσικών Συστημάτων του Ινστιτούτου Επικοινωνιών και Συστημάτων Υπολογιστών του Εθνικού Μετσοβείου Πολυτεχνείου, που λειτουργεί από το 1989 και διευθύνεται από τον καθηγητή Στέφανο Κόλλια.

Ο "Νάο" κοιτάζει λυπημένα το έδαφος, όταν έχει στεναχωρηθεί, τεντώνει τα χέρια του για …αγκαλίτσα όταν νιώθει χαρούμενος, "μαζεύεται" όταν φοβάται και μένει σε αυτή τη στάση μέχρι κάποιος να χαϊδέψει το κεφάλι του. Ανάλογα με το πώς του φέρονται οι άνθρωποι που συναντά, ο "Νάο" αναπτύσσει σχέσεις μαζί τους. Όσο περισσότερο σχετίζεται με κάποιον, τόσο περισσότερο το ρομπότ-παιδί μαθαίνει να "διαβάζει" τη διάθεση και τα συναισθήματα του ανθρώπου και τόσο πιο δυνατό δεσμό αναπτύσσει μαζί του.

"Έχουμε μοντελοποιήσει τα πρώτα χρόνια της ζωής", δήλωσε η ειδική των υπολογιστών Λόλα Καναμέρο του βρετανικού πανεπιστημίου του Χερτφορσάιρ, που ήταν επικεφαλής της ομάδας ανάπτυξης των συναισθημάτων του "Νάο", σύμφωνα με τη "Γκάρντιαν". Οι ερευνητές εστιάζουν στα σημάδια της μη λεκτικής επικοινωνίας και τα συναισθήματα αποκαλύπτονται μέσα από στάσεις του σώματος, χειρονομίες και άλλες κινήσεις παρά με εκφράσεις λόγων ή του προσώπου.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι τέτοιου είδους ρομπότ στο μέλλον θα μπορούν να κρατάνε συντροφιά σε ανθρώπους, ιδιαίτερα ηλικιωμένους, που πάσχουν από μοναξιά. Η ιαπωνική βιομηχανία ρομποτικής, η πιο προωθημένη στον κόσμο, έχει ήδη προοδεύσει σε αυτόν τον τομέα, δίνοντας όμως έμφαση κυρίως στο πεδίο της μηχανολογίας, ενώ οι ευρωπαίοι ερευνητές έχουν εστιάσει στην αλληλεπίδραση (συναισθηματική κλπ) μεταξύ ρομπότ και ανθρώπων.

Το πανεπιστήμιο του Χερτφορσάιρ έχει επίσης δημιουργήσει τον "Κάσπαρ", ένα ρομπότ με μορφή δίχρονου παιδιού, το οποίου το πρόσωπο παίρνει διάφορες εκφράσεις, ενώ μπορεί να παίξει παιγνίδια όπως κρυφτό!

Ο "Νάο" έχει προγραμματιστεί, ώστε να μιμείται τα συναισθήματα ενός νηπίου ενός έτους, να μαθαίνει από τους ανθρώπους και να αντιδρά στα συναισθήματά τους με δικά του "συναισθήματα". Χρησιμοποιεί βιντεοκάμερες για να καταλαβαίνει πόσο κοντά βρίσκεται ένας άνθρωπος, καθώς και ειδικούς αισθητήρες για να "νιώθει" τα αγγίγματα τους. Έτσι, το ρομπότ αντιλαμβάνεται ένα φιλικό ανθρώπινο χαμόγελο και ένα τρυφερό χάδι στο κεφάλι, αντιδρώντας ανάλογα.

Ο "Νάο", μεταξύ άλλων, μπορεί να παρακολουθήσει το βλέμμα των ανθρώπων γύρω του, στρέφοντας ανάλογα τα δικά του μάτια, μπορεί να απομνημονεύσει πρόσωπα ανθρώπων και τις σχέσεις που είχε αναπτύξει μαζί τους στο παρελθόν. Μπορεί ακόμα να δείξει πότε χαρά και πότε λύπη ή φόβο.

Τα "συναισθήματα" και οι κινήσεις ή εκφράσεις που αντιστοιχούν σε κάθε συναίσθημα του ρομπότ, είναι προ-προγραμματισμένα από τους ερευνητές, όμως είναι ο "Νάο" μόνος του που αποφασίζει πότε θα δείξει το ένα συναίσθημα και πότε το άλλο, ανάλογα με τις σχέσεις που αναπτύσσει με τους γύρω του. Με τον τρόπο αυτό, οι άνθρωποι αισθάνονται ότι μπορούν να αλληλεπιδράσουν με φυσικό τρόπο με το ρομπότ και να το αποδεχτούν ευκολότερα στην καθημερινή ζωή τους.

Ο "Νάο" μπορεί επίσης να προγραμματιστεί, ώστε να έχει διαφορετικές προσωπικότητες, π.χ. να είναι πιο ατρόμητος και ανεξάρτητος ή πιο φοβισμένος, όταν εξερευνά άγνωστους χώρους σε ένα σπίτι.

Μια πρακτική αξιοποίηση του "Νάο" μπορεί να είναι στον ιατρικό τομέα, π.χ. με αυτιστικά παιδιά. Ένα νέο ευρωπαϊκό πρόγραμμα (Aliz-E), που συντονίζεται από το τμήμα ρομποτικής του βρετανικού πανεπιστημίου του Πλίμουθ, θα αναζητήσει τρόπους για την χρήση ρομπότ όπως ο "Νάο" σε νοσοκομεία, όπως να ψυχαγωγεί παιδιά που είναι αγχωμένα λόγω της εισαγωγής τους στο νοσοκομείο.