Ανεργία και "ξανθιά ζωή"

Την ώρα που ο 56χρονος Γερμανός Κλάους Ερνστ, ο πρόεδρος του κόμματος «Η Αριστερά» και βουλευτής στην ομοσπονδιακή Βουλή στο Βερολίνο καθώς και μεγαλοστέλεχος του συνδικάτου μετάλλου ΙG Μetall στη Βαυαρία, ανοίγει την πόρτα της Πόρσε του στην καλλίπυγο ξανθιά, ένας 52χρονος άνεργος από την βόρεια Ιταλία βγάζει στο σφυρί το νεφρό του, ζητώντας 100.000 ευρώ ή μία μόνιμη δουλειά.

Πριν λίγο καιρό, ένας άλλος άνεργος στην Οζάκα της Ιαπωνίας, 49 χρονών αυτός, πέθανε από πείνα, γιατί η αξιοπρέπειά του δεν του επέτρεψε να ζητήσει τροφή. «Η ζωή δεν με γνωρίζει πια» λέει ο κι ο Έλληνας 54χρονος άνεργος, μηχανολόγος-ηλεκτρολόγος αυτός. Ο τελευταίος μου μιλάει για το άστρο νετρονίων, το μάγναστρο, που ανακάλυψαν χθες οι αστρονόμοι. Αλλά και για το δίλημμα των άστρων να γίνουν σουπερνόβα ή μαύρες τρύπες.

Γιατί αν υπάρχει «υπερκαινοφανής θάνατος» γιατί να μην υπάρχει και υπερκαινοφανής ζωή; Ρωτάει. Δυστυχώς, όμως, η φαντασία και η σκέψη έχουν πάψει από καιρό να πυρώνουν τα πάθη και την ποίηση κι έτσι οι εμμανείς συγκρούσεις και οι εκρήξεις, που δημιουργούσαν τα υπερκαινοφανή γεγονότα δε υφίστανται.

Ζούμε πια στο χρόνο των δολοφόνων και η ζωή έχει γίνει μια απλή εικασία για τον άνεργο. Αυτόν που αναρατωτιέται: «Πως θα πω στο σπίτι ότι απολύθηκα;». Το ερώτημα μένει μετέωρο. Ποια, τάχα, είναι η αξία ενός άνεργου στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης; Καμία.Μηδέν.

Το μέγα ζήτημα είναι η διάσωση των τραπεζών και όχι των ανθρώπων. Και οι τράπεζες, αυτές που μόλις σώθηκαν, πολλαπλασίασαν το περιθώριο του κέρδους τους με τα χρήματα των τωρινών ανέργων! Όμως το πρόβλημα δεν οφείλεται σε κάποιους άπληστους αλλά είναι εγγενές, είναι δομικό στοιχείο του συστήματος. Το κέρδος παραμένει η μεγάλη «θεότητα», η ζωτική ορμή, το κινούν αίτιο του καπιταλισμού.

Αλλά ο άνεργος στο δρόμο προς το σπίτι εξακολουθεί να αναρωτιέται: πως θα το πει; Η βία της ανεργίας θα περάσει από τη γδαρμένη του ψυχή στην ίδια του την οικογένεια, προπάντων στα παιδιά. Η οικογένεια του Ιταλού διαλύθηκε. Ένας άλλος στραγγάλισε το επτάμηνο παιδάκι του. Παντού είναι εγγεγραμμένη η βία· στην επιθυμία, στην αγωνία, στη χαρά και την οδύνη. Αλλά αυτοί οι βιασμοί, αυτοί οι ζωντανοί θάνατοι είναι αναβάσταχτοι. Και τότε μπορεί να τρελαθείς. Γιατί η τρέλα συμβαίνει όταν σου ενδοβάλουν την ενοχή ότι φταις εσύ που δεν είσαι ανταγωνιστικός! Γιατί η τρέλα είναι αταξία οφειλόμενη στην απελπισία και τη χαμένη αξιοπρέπεια.

Αλλά που είναι οι αντιστάσεις, αυτές που υπήρχαν κάποτε κι έσωζαν από την κατάθλιψη; Που είναι τα δρώντα πνεύματα που αγωνιούν γι’ αυτό που υπάρχει κι εκείνο που θα όφειλε να υπάρχει, οι ιδρυτές ενός νέου πάθους που θα διαφοροποιείται τόσο από το σύγχρονο Δυτικό ιμπέριουμ όσο κι από τους γιακωβινισμούς της Ανατολής;

Εξακολουθούν, δυστυχώς, να είναι αναμενόμενοι, αφού ότι υπάρχει είναι εξωνημένο με αντίτιμο μία Πόρσε και μία ξανθιά ζωή. Γι’ αυτό κανείς δεν μιλάει για τον κοινωνικό φασισμό και τον κρατικό φασισμό, κανένας νέος λόγος δεν διατυπώνεται, καμία οδηγητική πρόταση. Κανείς δεν μιλάει για την εξάλειψη της ανεργίας κι ότι αυτή εκτός από ανάγκη της βιοτής είναι και νόημα της ζωής, όπως κάθε δημιουργία. Κανείς δεν προβάλει ένα νέο τρόπο σκέψης που θα συνδέει τον ανθρωπισμό και τις κατακτήσεις των επιστημών μέσω της διαμόρφωσης ενός ουσιαστικά κριτικού πνεύματος. Κανείς δεν μιλά για μία νέα Πόλη όπου οι άνθρωποι θα συναντιούνται ξανά στις πλατείες, αναζητώντας τη δυνατότητα του αδύνατου σε αυτοοργανωμένους ομίλους συλλογικής πράξης και αυτενέργειας.

Γιώργος Παπασωτηρίου