Πως να διώξετε τους εφιάλτες απ' τον ύπνο σας

Ένας Αμερικανός γιατρός που ασχολείται εδώ και 20 χρόνια με την αντιμετώπιση του προβλήματος του εφιάλτη, εισηγείται μια δοκιμασμένη (σε δικούς του ασθενείς) τεχνική, σύμφωνα με την οποία το άτομο θυμάται ένα άσχημο εφιάλτη του και αντί να τον αφήσει να εξελιχθεί καθώς τον διηγείται, παίρνει στοιχεία από αυτόν και γράφει ένα «θετικό σενάριο για ώρα ανάγκης». Ουσιαστικά το άτομο δηλαδή «εξευμενίζει» τον εφιάλτη και έχει αυτό το σενάριο διαθέσιμο στο βάθος του μυαλού του ώστε να το επιστρατεύσει σαν μηχανισμό άμυνας στον επόμενο εφιάλτη που θα δει.

Στο παράδειγμα που αναφέρει ο ίδιος ο εμπνευστής της τεχνικής, μια ασθενής του είδε το εξής άσχημο όνειρο: την καταδίωκε ένα αυτοκίνητο και κάποια τεράστια μάτια που ανήκαν σε ένα τέρας την πλησίαζαν και δεν μπορούσε να ξεφύγει. Του το διηγήθηκε. Ο ψυχίατρος της ζήτησε να πατήσει pause και να αλλάξει την πορεία του εφιάλτη σε κάτι θετικό. Της είπε να αφήσει τον εφιάλτη σε μια γωνία του δωματίου και να ασχοληθεί μόνον με το σενάριο που θα έγραφε αυτή τη στιγμή η ίδια χρησιμοποιώντας κάποια στοιχεία του εφιάλτη της. Η ασθενής όντως μεταμόρφωσε το αυτοκίνητο σε μια λιμουζίνα που θα την πήγαινε σε μια δεξίωση και μετάτρεψε τα τρομαχτικά μάτια σε τεράστιες σαπουνόφουσκες. Με την τεχνική αυτή ο Dr. Barry Krakow βοηθά τον ασθενή ή γενικά το άτομο που βλέπει συχνά εφιάλτες να παρεμβαίνει στη διαδικασία του εφιάλτη. Όπως λέει δηλαδή ο ίδιος, το άτομο αποθηκεύει αυτό το μηχανισμό σαν ρεφλέξ και σταδιακά όταν βλέπει εφιάλτες μπορεί ακόμα και στον ύπνο του να ανασύρει το "σενάριο σωτηρίας" και να "ξεστρατίσει" τον εφιάλτη σε κάτι θετικό ή πάντως όχι τρομαχτικό.

Όσοι είναι πιστοί στην ψυχανάλυση του Γιουνγκ θεωρούν ότι αυτή η τεχνική παρεμβαίνει στην εξέλιξη της προσωπικότητας ενός ατόμου γιατί κατά τη γνώμη τους τα όνειρα (ακόμα και οι εφιάλτες) έχουν μια ιερότητα –μεταφέρουν κρίσιμα μηνύματα στο συνειδητό του ατόμου. Όταν τους εξαλείφεις, το μυαλό χάνει –όπως λένε οι οπαδοί του Γιουνγκ- ένα όπλο ή μια άμυνα. Κατά τη γνώμη τους δηλαδή ο εφιάλτης προσπαθεί να «πει» στο άτομο κάτι που εκείνο αποφεύγει συστηματικά να κατανοήσει. Εντούτοις ο Dr. Barry Krakow θεωρεί ότι ο κόσμος που βλέπει συχνά εφιάλτες υποφέρει από διαταραχή και τα οφέλη από τον εφιάλτη είναι πολύ λίγα μπροστά στη ζημία που προκαλεί –τον ταραγμένο ύπνο που δεν αφήνει περιθώρια για γαλήνη στο άτομο ούτε στο ύστατο καταφύγιο του ονειρικού κόσμου.

Εφιάλτες βλέπει το 4% έως 8% των ενηλίκων, περίπου μία φορά την εβδομάδα. Όμως όσοι είχαν μια τραυματική εμπειρία βλέπουν πολύ συχνότερα. Για τη θεραπεία των εφιαλτών ειδικά σε εκείνους που βλέπουν κάθε νύχτα εφιαλτικά όνειρα έχει επιστρατευθεί η συμπεριφορική θεραπεία αλλά και φάρμακα –όπως ένα σκεύασμα για την πίεση, που έχει σαν «παρενέργεια» τον πιο ήσυχο ύπνο.