Το Δημόσιο στην Αμερική και το Δημόσιο στην Ελλάδα

Oι πολίτες της Μπελ, μιας κωμόπολης στην Καλιφόρνια έξω από το Λος Αντζελες, εξανάγκασαν την περασμένη εβδομάδα σε παραίτηση τρεις αξιωματούχους του Δημοσίου, επειδή έπαιρναν υπερβολικές αμοιβές. Η «Los Αngeles Τimes» έθεσε στις 15 Ιουλίου το ερώτημα «Αξίζει 800.000 δολάρια ένας κυβερνήτης μιας πόλης;» , αλλά νομίζω ότι όλοι μας ξέρουμε την απάντηση.

Ο κόσμος είναι ήδη πολύ θυμωμένος με τις συντάξεις που εξασφαλίζουν τόσοι πολλοί αξιωματούχοι στην κεντρική και τοπική αυτοδιοίκηση. Αποτελεί όμως έκπληξη το ότι μερικοί από αυτούς λαμβάνουν υπέρογκες αμοιβές. Γεγονός το οποίο επιτείνει τη λαϊκή οργή. Και αντίθετα με ό,τι συμβαίνει με τα μπόνους των τραπεζιτών, είναι πολύ πιθανό να δούμε τους φορολογούμενους να αντιδράσουν έμπρακτα σε αυτήν την περίπτωση.

Η οργή για τα μπόνους των τραπεζιτών ήταν πολύ παροδικό φαινόμενο, το οποίο τροφοδοτήθηκε από τη διάσωση με δημόσιο χρήμα του χρηματοπιστωτικού συστήματος της χώρας. Ωστόσο οι αμερικανοί πολίτες δείχνουν να σέβονται παρά να κατακρίνουν τις μεγάλες αμοιβές στον ιδιωτικό τομέα. Αλλωστε στις περισσότερες περιπτώσεις οι αμοιβές αυξάνονται όταν οι επιχειρήσεις πηγαίνουν καλά.

Η δυναμική είναι διαφορετική στο Δημόσιο. Οι Αμερικανοί πιστεύουν ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι αντισταθμίζουν σε ασφάλεια αυτό που χάνουν σε αμοιβή και ότι, κατά το πλείστον, αυτό είναι σωστό. Τώρα ανακαλύπτουν ότι αυτό ισχύει μόνο εν μέρει. Διότι οι κυβερνήσεις δεν χρεοκοπούν και απολύουν εργαζομένους μόνο ως ύστατο μέσο, ενώ, όπως καταγράφει η στατιστική, η ωριαία αμοιβή στον ιδιωτικό τομέα είναι 27,73 δολάρια, ενώ στο Δημόσιο 39,81 δολάρια.

Για χρόνια έλεγαν στους πολίτες ιστορίες για το ότι οι συντάξεις θα προκαλέσουν την κατάρρευση των δημοσίων οικονομικών. Τώρα ανακαλύπτουν ότι και οι σημερινοί μισθοί του Δημοσίου επίσης στο ίδιο συμβάλλουν. Υποθέτω ότι μπορεί να γίνει επίκληση άγνοιας. Το οποίο δεν είναι περίεργο, καθώς μεγάλο τμήμα της δημόσιας διαχείρισης γίνεται από ιδιώτες. Το χειρότερο είναι ότι κανένας δεν ανησυχεί. Για χρόνια ο κόσμος έδειχνε βαθιά αδιαφορία για όλες τις πλευρές των δημόσιων και τοπικών οικονομικών, στα οποία συμπεριλαμβάνονται τα δάνεια, οι αμοιβές, οι συντάξεις. Η μόνη εξαίρεση ήταν οι φόροι, για τους οποίους όλοι ενδιαφέρονταν.

Ισως η λέξη αδιαφορία να είναι υπερβολική. Ισως απλώς ο κόσμος εμπιστευόταν το Δημόσιο για το ότι κάνει σωστά τη δουλειά του. Και αυτό είναι καιρός να αλλάξει.