Άνθρωποι-εξαρτήματα: O "Τσάρλι Τσάπλιν" στους κινέζικους "μοντερνους καιρούς" !

Οταν μια πεταλούδα φτερουγίζει στην Κίνα, πιάνει βροχή στη Νέα Υόρκη. Οχι ακριβώς, αλλά πάντως κάπως έτσι, σύμφωνα με τη θεωρία του χάους. Κι όταν αυτοκτονούν εργάτες στην Κίνα; Οταν απεργούν εκατοντάδες χιλιάδες; Κι όταν αναγκάζουν την κινεζική κυβέρνηση να τους αυξήσει το μεροκάματο; Ε, τότε κάποιους στη Δύση τούς ζώνουν τα φίδια.

Ενα κύμα αυτοκτονιών έχει ξεσπάσει στο κινεζικό εργοστάσιο Φοξκόν, που κατασκευάζει ηλεκτρονικό υλικό για τις αμερικανικές εταιρείες Dell και Αpple. Με 400.000 εργάτες, το εργοστάσιο είναι από μόνο του μια πόλη, πελώρια και αφιλόξενη, που λειτουργεί σαν στρατόπεδο. Θυμίζει Τσάρλι Τσάπλιν και «Μοντέρνους καιρούς», γράφει ο Τζον Τσαν στο «Γουέρλντ Σόσιαλιστ». Και δείχνει έναν κόσμο όπου τα ανθρώπινα όντα έχουν καταντήσει εξαρτήματα μιας γιγάντιας μηχανής.

Το Φοξκόν ήταν πριν από 30 χρόνια ένα ψαροχώρι. Σήμερα είναι ένα βιομηχανικό κέντρο με 12 εκατομμύρια ανθρώπους. Τέτοιες πόλεις- εργοστάσια υπάρχουν αναρίθμητες στην Κίνα. Ολόκληρες πόλεις επιδίδονται στη βιομηχανική παραγωγή ενός και μόνο προϊόντος: πόλεις που παράγουν κάλτσες, πόλεις που παράγουν φερμουάρ, πόλεις που παράγουν αιρκοντίσιον.

Μετά το πρόσφατο κύμα αυτοκτονιών και απεργιών, κάτι φαίνεται να αλλάζει στο μέχρι τώρα πειθήνιο και φθηνό κινεζικό εργατικό δυναμικό. Η Φοξκόν ανακοίνωσε αύξηση 70% στους μισθούς (στα 243 ευρώ). Και ακολούθησε η κινεζική κυβέρνηση με αύξηση 20% στον ελάχιστο μισθό (στα 115 ευρώ), όπως γράφει η κινεζική εφημερίδα «Γκλόμπαλ Τάιμς». Η περιοχή της Σαγκάης έβαλε κάτι παραπάνω, ανεβάζοντάς τον στα 134 ευρώ. Ολα αυτά είναι σημάδια των καιρών που δείχνουν ότι μάλλον παρέρχονται οι μέρες που οι Κινέζοι εργάτες υπέμεναν βουβά την εκμετάλλευσή τους, ελπίζοντας μοιρολατρικά σε ένα καλύτερο μέλλον.

Οι δυτικές επιχειρήσεις νιώθουν να απειλείται το «εργαστήρι του κόσμου» όπου ψαρεύουν φθηνά εργατικά χέρια. Οι δυτικές εφημερίδες δεν κρύβουν την ανησυχία τους για την πολυήμερη απεργία στο κινεζικό εργοστάσιο της Ηonda. Οι εργατικές διεκδικήσεις απειλούν να περιορίσουν το ποσοστό κέρδους πολλών επιχειρήσεων που έχουν εγκατασταθεί στην Κίνα και που είναι τόσο πιο ανταγωνιστικές όσο πιο φθηνά είναι τα κινεζικά εργατικά χέρια. Βέβαια, οι παραχωρήσεις του κινεζικού καθεστώτος μπορεί να είναι προσωρινές. Ομως φαίνεται να έχει επίγνωση πως κάθεται πάνω σε μια κοινωνική ωρολογιακή βόμβα. Τι σημαίνουν όμως όλα αυτά για εμάς στην Ευρώπη;

Οσο πιο φθηνά είναι τα εργατικά χέρια της Κίνας τόσο πιο πολύ καθηλώνονται οι αμοιβές της εργασίας στην Ευρώπη. Μετά τις εξελίξεις στην Κίνα θα μπορούσαμε άραγε να ελπίζουμε εμείς εδώ σε καλύτερες μέρες; Ισως. Αν δεν υπήρχε το Μπανγκλαντές. Είναι φθηνότερο από την Κίνα και οι εργάτες του ακόμη πιο πειθήνιοι από τους Κινέζους. Ή αν δεν υπήρχε η Αίγυπτος που στις ελεύθερες ζώνες της ξένες επιχειρήσεις παράγουν ακόμη φθηνότερα κι από την Κίνα. Ή αν δεν υπήρχαν επιχειρηματίες που είναι αποφασισμένοι να κάνουν τον γύρο του κόσμου προκειμένου να αυξήσουν τα κέρδη τους εις βάρος της εργασίας.