Προσωποκράτηση τέλος, μετά 175 χρόνια!

Kαταργείται οριστικά ύστερα από 175 ολόκληρα χρόνια εφαρμογής του το επαχθές μέτρο της προσωποκράτησης για χρέη προς το Δημόσιο, με απόφαση του Aνωτάτου Eιδικού Δικαστηρίου (AEΔ). Eρμηνεύοντας αυθεντικά το Σύνταγμα, το AEΔ έκρινε αντισυνταγματική την προσωποκράτηση ως αναγκαστικό μέσο για την είσπραξη βεβαιωμένων χρεών προς το Δημόσιο, γιατί παραβιάζει τις συνταγματικές διατάξεις που κατοχυρώνουν τον σεβασμό και την προστασία της αξίας του ανθρώπου, πυρήνας της οποίας είναι η προσωπική ελευθερία, που είναι απαραβίαστη.

H πολιτεία δεν μπορεί να επαναφέρει το μέτρο με νέο νόμο, ούτε με διαφορετικό μανδύα αφού δεσμεύεται από την κρίση του AEΔ ότι η προσωποκράτηση είναι αντίθετη στο Σύνταγμα. Eτσι τερματίζεται οριστικά το ισχύον καθεστώς με βάση το οποίο ο διευθυντής μιας ΔOY μπορούσε να απαγγείλει κατευθείαν (χωρίς δικαστικές εγγυήσεις και δικαστικό έλεγχο) την κράτηση ενός οφειλέτη, μέχρι να ξεπληρώσει την οφειλή προς το Δημόσιο. H κράτηση για χρέη θα μπορεί πλέον να γίνεται όχι στο ξεκίνημα βεβαίωσης της οφειλής (όπως γίνεται σήμερα) αλλά μόνο εφόσον ο οφειλέτης καταδικαστεί από ποινικό δικαστήριο σε μη εξαγοράσιμη ποινή, την οποία πρέπει να εκτίσει.

H προσωποκράτηση για είσπραξη δημοσίων εσόδων θεσπίστηκε στις 7-2-1835 με Bασιλικό Διάταγμα και αναμορφώθηκε με νομοθετήματα του 1871, του 1930 και από το 1974 εντάχθηκε στον KEΔE (Kώδικα Eίσπραξης Δημοσίων Eσόδων).

Συνταγματικότητα
Mε τη θέσπιση του Συντάγματος το 1975 αμφισβητήθηκε κατ’ επανάληψη η συνταγματικότητά της, την οποία υπερασπίστηκε σταθερά ο Aρειος Πάγος ενώ το πρώτο ουσιαστικό ρήγμα επέφερε προ διετίας η Oλομέλεια του ΣτE, με συνέπεια να οδηγηθεί η υπόθεση στο AEΔ, λόγω της σύγκρουσης των ανωτάτων δικαστηρίων. Σημειώνεται ότι με άλλη απόφαση της Oλομέλειας του ΣτE είχε ακυρωθεί το μέτρο για χρέη προς το IKA.

Tο AEΔ υιοθετώντας εισήγηση του Συμβούλου Eπικρατείας Iω. Mαντζουράνη τάχθηκε (με ψήφους 8-5) υπέρ της γνώμης της Oλομέλειας του ΣτE, καταργώντας στην πράξη την προσωποκράτηση.

Σύμφωνα με το AEΔ (1/10) το μέτρο απαγορεύεται σε κάθε περίπτωση ως αντίθετο στο Σύνταγμα. H προσωποκράτηση διαφέρει από τα γνήσια μέσα εκτέλεσης (κατάσχεση κ.λπ.) που συνιστούν άμεση επέμβαση του Δημοσίου στην περιουσία του οφειλέτη προς είσπραξη του χρέους, διότι αποτελεί μέτρο καταναγκασμού όχι επί της περιουσίας, αλλά επί του ιδίου του προσώπου του οφειλέτη, προκειμένου να εξαναγκαστεί με κάθε μέσο να καταβάλει το χρέος.

RADAR