Πώς γράφτηκαν τα σημεία του ορίζοντα στην πυξίδα;

Περί το 220 π.Χ, μάγοι στην Κίνα ανακάλυψαν ότι ένα σιδηρομετάλλευμα, το μαγνητικό οξείδιο του σιδήρου ή μαγνητίτης, έχει την ιδιότητα να ευθυγραμμίζεται στην κατεύθυνση Βορρά-Νότου.

Από τον 11ο αιώνα οι ναυτικοί τον χρησιμοποιούσαν για να προσανατολίζονται. Σύντομα όμως τον αντικατέστησαν με μια σιδερένια βελόνα την οποία μαγνήτιζαν τρίβοντάς τη πάνω σ’ ένα κομμάτι μαγνητίτη.

Την ίδια εποχή οι Ευρωπαίοι ναυτικοί είχαν διακρίνει στον ορίζοντα 32 ισομερείς κατευθύνσεις καθεμιά από τις οποίες αντιστοιχούσε σ’ έναν άνεμο. Το όνομα του βόρειου ανέμου προέρχεται από την ελληνική μυθολογία, από τη μορφή του κραταιού γενειοφόρου Βορέα. Αργότερα οι χαρτογράφοι δημιούργησαν το «ανεμολόγιο», αστεροειδές σχήμα πάνω στο οποίο κατέγραφαν τις διευθύνσεις των υπόλοιπων ανέμων. Έτσι σημείωναν το Βορρά μ’ ένα βέλος στο άνω μέρος του σχήματος. Ο δυτικός άνεμος ήταν ο Ζέφυρος. Ο Όμηρος τον περιγράφει σαν ένα άγριο άνεμο, ωστόσο οι μεταγενέστεροι συγγραφείς τον απέδιδαν σαν απαλή αύρα. Τον ανατολικό άνεμο ή Εύρο σημείωναν μ’ ένα σταυρό, εκφράζοντας την κοινή πίστη ότι ο Παράδεισος βρισκόταν στα ανατολικά.

Η μαγνητική πυξίδα χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Ευρώπη του 13ου αιώνα. Αρχικά τη θεωρούσαν αναξιόπιστη, γι’ αυτό επαλήθευαν μόνο το είδος του ανέμου. Από τις αρχές του 18ου αιώνα η χρήση της διαδόθηκε μεταξύ των ναυτικών. Τοποθετούσαν τη μαγνητική βελόνα σ’ ένα ανεμολόγιο όπου ήταν σημειωμένα πάνω του τα τέσσερα κύρια σημεία του ορίζοντα και όχι τα τριάντα δύο.

focus