Ερωτήσεις και απαντήσεις ΚΑΤΑ του ιού της ανησυχίας!!!

O ιός της ανησυχίας έχει «χτυπήσει», όπως είναι λογικό σε τέτοιου είδους κρίσεις, περισσότερους Ελληνες απ΄ ό,τι ο ιός της νέας γρίπης.
Μήπως υπερβάλλουν οι αρμόδιες αρχές και τα μέσα ενημέρωσης; Ολος αυτός ο... ντόρος μήπως απλώς εξυπηρετεί τις φαρμακοβιομηχανίες; Οσο για τα πανδημικά εμβόλια, μήπως τελικά κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό; Οι ερωτήσεις αυτές- εύλογες για όσους δεν κατέχουν διδακτορικό στην ιατρική- έχουν συχνά μια δόση παραλογισμού που καλλιεργείται από ιστορίες συνωμοσίας.

1. Ποιοι πρέπει να εμβολιαστούν. Είναι υποχρεωτικός ο εμβολιασμός;

Ο εμβολιασμός δεν είναι υποχρεωτικός. Οι ομάδες που μπορούν να λάβουν κατά προτεραιότητα το εμβόλιο είναι το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό (ο εμβολιασμός τους ξεκινά στις 16 Νοεμβρίου). Μία εβδομάδα αργότερα, δηλαδή στις 23 Νοεμβρίου, θα ξεκινήσει ο εμβολιασμός των ατόμων που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού. Πρώτοι θα εμβολιαστούν οι ενήλικοι και τα παιδιά που πάσχουν από χρόνια νοσήματα και θα ακολουθήσουν οι υπόλοιπες ομάδες υψηλού κινδύνου, δηλαδή οι έγκυες και άτομα που φροντίζουν βρέφη μικρότερα των έξι μηνών. Ωστόσο, όσοι πάσχουν από σοβαρά χρόνια νοσήματα θα μπορούν να εμβολιαστούν την εβδομάδα 16- 22 Νοεμβρίου, εφόσον αυτό ζητηθεί από τον θεράποντα γιατρό τους. Τέλος, εντός του Δεκεμβρίου θα εμβολιαστεί ο υγιής πληθυσμός, ανά ηλικιακές κατηγορίες και με πρώτη αυτή των ατόμων από 15 ως 49 ετών. Ολοι θα εμβολιαστούν με μια δόση του εμβολίου, εκτός από τα παιδιά κάτω των δέκα ετών και τους ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς, που θα χρειαστούν επαναληπτική δόση, περίπου τρεις εβδομάδες μετά την πρώτη.

2. Από ποια ηλικία μπορούν να εμβολιαστούν τα παιδιά;

Μετά την ηλικία των 6 μηνών. Και αυτό διότι ως τους 6 μήνες το ανοσοποιητικό σύστημα δεν είναι ακόμη ώριμο ώστε ο εμβολιασμός να είναι αποτελεσματικός.

3. Υπάρχουν κίνδυνοι από τη χορήγηση του εμβολίου;

Η Ευρωπαϊκή Ενωση έδωσε άδεια κυκλοφορίας σε τρία πανδημικά εμβόλια: το Focetria (Νovartis), το Ρandemrix (GlaxoSmithΚline) και το Celvapan (Βaxter). Τα εμβόλια αυτά έχουν αναπτυχθεί με διαδικασία mock-up, γεγονός που σημαίνει ότι η τεχνολογία τους βασίζεται σε αυτήν που είχε χρησιμοποιηθεί για την ανάπτυξη προηγούμενων εμβολίων, όπως για το Η5Ν1 (γρίπη των πτηνών). Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Φαρμάκων (ΕΜΕΑ) βεβαιώνει ότι μια τέτοια διαδικασία δεν μεταβάλλει ούτε την αποτελεσματικότητα ούτε την ασφάλεια του εμβολίου. Ωστόσο, αυτό δεν έπεισε όλους τους επαγγελματίες της υγείας. Πολλοί υποστηρίζουν ότι οι διαδικασίες παραγωγής των εμβολίων ήταν πολύ γρήγορες και δεν αποδεικνύουν την ασφάλειά τους.

Η παρουσία ανοσοενισχυτικών στα περισσότερα πανδημικά εμβόλια δημιουργεί επιπλέον αμφισβητήσεις ακόμη και αν η ΕΜΕΑ επισημαίνει ότι ένα από αυτά τα ανοσοενισχυτικά έχει ήδη χρησιμοποιηθεί σε περισσότερες από 40 εκατομμύρια δόσεις χωρίς κανένα μεγάλο πρόβλημα. Από την πλευρά του, το Ανώτατο Συμβούλιο Δημόσιας Υγείας της Γαλλίας παραμένει επιφυλακτικό. Οπως αναφέρει, υπάρχει έλλειψη στοιχείων σε ό,τι αφορά τη μακροπρόθεσμη αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος στα ανοσοενισχυτικά με ελαιώδη σύσταση- χρησιμοποιούνται στο Focetria, στο Ρandemrix και στο πανδημικό εμβόλιο της Sanofi Ρasteur- σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι ουσίες αυτές προκαλούν έντονη ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού ειδικά σε άτομα που το ανοσοποιητικό τους σύστημα βρίσκεται σε πλήρη ωρίμανση, όπως στα μικρά παιδιά.

4. Ποιες είναι οι ανεπιθύμητες ενέργειες των εμβολίων μέχρι στιγμής;

Οι πολύ συχνές (μπορεί να εμφανιστούν σε περισσότερες από 1 στις 10 δόσεις του εμβολίου) είναι πονοκέφαλος, κούραση, πόνος, κοκκινίλα, πρήξιμο ή σκληρό εξόγκωμα στο σημείο της ένεσης, πυρετός, πόνος στους μυς και στις αρθρώσεις. Αυτές οι ανεπιθύμητες ενέργειες συνήθως υποχωρούν ύστερα από μία-δύο ημέρες χωρίς αγωγή.

Σύμφωνα με τα φύλλα οδηγιών για τα εμβόλια Ρandemrix και Focetria (δημοσιεύονται στην επίσημη ιστοσελίδα της ΕΜΕΑ και θα αναθεωρούνται ανάλογα με τα δεδομένα ανά διαστήματα) στις πολύ σπάνιες παρενέργειες περιλαμβάνονται αγγειίτιδα (φλεγμονή των αιμοφόρων αγγείων), νευρολογικές διαταραχές όπως εγκεφαλομυελίτιδα, νευρίτιδα και ένα είδος παράλυσης γνωστό ως σύνδρομο Guillain- Βarre.

5. Ποιοι δεν πρέπει να εμβολιαστούν;

Οσοι είναι αλλεργικοί στα συστατικά του πανδημικού εμβολίου (π.χ. στα αβγά), όσοι παρουσιάζουν κρίση βρογχικού άσθματος την ημέρα λήψης του εμβολίου, όσοι έχουν πυρετό ή όσοι ήταν κρυωμένοι την τελευταία εβδομάδα, οι ανοσοκατεσταλμένοι που λαμβάνουν κορτιζόνη. Οσοι έχουν ενεργό νευρολογικό νόσημα όπως και τα άτομα τα οποία έχουν νοσήσει στο παρελθόν από Guillain- Βarre πρέπει πριν από τη λήψη του εμβολίου να συμβουλευτούν τον γιατρό τους. Εκείνοι που σε προηγούμενο εμβολιασμό είχαν παρουσιάσει λιποθυμικό επεισόδιο συστήνεται να εμβολιαστούν ξαπλωμένοι.

6. Η πανδημία είναι μια καλή «επιχείρηση»;

Η πανδημία αποτελεί «χρυσωρυχείο» για τις φαρμακοβιομηχανίες. Μέσα στο επόμενο εξάμηνο υπολογίζεται ότι το κέρδος για την GlaxoSmithΚline μόνο από το πανδημικό εμβόλιο μπορεί να υπερβεί τα τρία δισεκατομμύρια δολάρια. Η ΑstraΖeneca έχει εξασφαλίσει παραγγελία αξίας 90 εκατομμυρίων δολαρίων από την αμερικανική κυβέρνηση, η αυστραλιανή εταιρεία CSL έχει σύμβαση 180 εκατομμυρίων δολαρίων με τις ΗΠΑ και άλλη μία 21 εκατομμυρίων δόσεων με την αυστραλιανή κυβέρνηση. Η κορεατική Green Cross έχει εξασφαλίσει την πώληση εμβολίων αξίας 155 εκατομμυρίων δολαρίων στην κορεατική κυβέρνηση. Οι μετοχές της κινεζικής εταιρείας Ηualan Βiological στο χρηματιστήριο της Σανγκάης αυξήθηκαν κατά 44% μέσα σε μόλις δύο εβδομάδες και έπιασαν την υψηλότερη τιμή στην ιστορία της εταιρείας.

Ακόμη, η GlaxoSmithΚline ωφελείται και από τη διάθεση του αντιιικού φαρμάκου Relenza όπως και η ανταγωνίστριά της Roche που παράγει το Τamiflu. Από το 2004 270 εκατομμύρια δόσεις Τamiflu πουλήθηκαν σε 96 χώρες. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι πωλήσεις του συγκεκριμένου φαρμάκου έκαναν το 2009 τζίρο 1,3 δισεκατομμύρια ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 4,2% των πωλήσεων της Roche. Η εταιρεία αναμένει κέρδη 6 δισεκατομμυρίων ευρώ ως το 2010 μόνο από το Τamiflu.

7. Ποια μέτρα υγιεινής πρέπει να λαμβάνουν οι επιχειρήσεις;

Στις επιχειρήσεις πρέπει οι χώροι να απολυμαίνονται τακτικά και οι εργαζόμενοι να πλένουν συχνά τα χέρια τους. Ακόμη πρέπει να τοποθετηθούν συσκευές με απολυμαντικό χεριών και να υπάρχουν διαθέσιμες μάσκες για την περίπτωση που παρουσιαστούν κρούσματα της νέας γρίπης στην επιχείρηση.

8. Πρέπει να περιοριστούν οι συσκέψεις;

Οσο είναι δυνατόν. Οταν η πανδημία γίνει πιο σφοδρή θα πρέπει να ελαχιστοποιηθούν τα σεμινάρια και τα συνέδρια προς όφελος των τηλεσυνδιασκέψεων και της ανταλλαγής πληροφοριών μέσω Διαδικτύου. Αν πάλι οι πολυπληθείς συναντήσεις είναι απαραίτητες τότε πρέπει να λαμβάνονται ειδικά μέτρα: το τραπέζι των συσκέψεων να απολυμαίνεται πριν και μετά τη συνάντηση και οι συμμετέχοντες να κάθονται σε απόσταση ενός μέτρου ο ένας από τον άλλον.

9. Πότε είναι κάποιος μολυσματικός;

Το μολυσμένο άτομο μπορεί να μεταδώσει τον ιό 24 ώρες πριν από την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων και περίπου μία εβδομάδα μετά. Ειδικά τα παιδιά μπορεί να είναι μολυσματικά για διπλάσιο διάστημα σε σύγκριση με τον μέσο όρο.

10. Ποια μέσα μεταφοράς να προτιμώ;

Το αυτοκίνητο και το ποδήλατο. Επειδή όμως αυτό δεν είναι εφικτό για όλους, σε άλλες χώρες έχουν αυξήσει τη συχνότητα απολύμανσης των συρμών του μετρό, των τρένων και των λεωφορείων ώστε να περιοριστούν οι πιθανότητες μόλυνσης. Στην Ελλάδα ακόμη δεν έχουν ληφθεί ανάλογες αποφάσεις. Πάντως, μελέτη που έγινε την περασμένη άνοιξη στο Λος Αντζελες έδειξε ότι η μετάδοση της γρίπης γίνεται στο 43% των περιπτώσεων στο σπίτι, στο 23% στο σχολείο, στο 11% στην εργασία, στο 1,4% στον γιατρό και στο υπόλοιπο 21,6% στους γείτονες ή στην πόλη.

Μάχη Τράτσα