Γιατί δεν υπήρξε πλιάτσικο στην Ιαπωνία;

Στον απόηχο της τρομερής καταστροφής στην Ιαπωνία, γίναμε μάρτυρες του σχεδόν απερίγραπτου χάους που ακολουθεί καταστροφές τέτοιου μεγέθους: απώλεια ζωών, σοβαροί τραυματισμοί, άστεγοι, έλλειψη νερού, φαγητού και ιατρικής βοήθειας, την καταστροφή πόλεων και χωριών και ένας όλο και αυξανόμενος φόβος ραδιενεργούς μόλυνσης η οποία φαίνεται πως βγαίνει εκτός ελέγχου...



Αλλά υπάρχει ένα στοιχείο κοινό σε παρόμοιες καταστροφές, το οποίο παραδόξως λείπει από Ιαπωνία. Το πλιάτσικο.

Το πλιάτσικο είναι κάτι που βλέπουμε σχεδόν σε κάθε τραγωδία. Για παράδειγμα, στην περσινές καταστροφές στην Αϊτή και στη Χιλή, τις πλημμύρες του 2007 στην Αγγλία και φυσικά στον τυφώνα Κατρίνα το 2005. Συμβαίνει όταν οι άνθρωποι βλέπουν τις ζωές τους να φεύγουν από το παράθυρο και νιώθουν ότι μαζί τους έχουν φύγει και όλοι οι ηθικοί κανόνες. Πλέον το θέμα είναι η επιβίωση του πιο ισχυρού και οτιδήποτε μπορείς να πάρεις το παίρνεις, ανεξάρτητα σε ποιον ανήκει.

Αλλά αυτό δεν συμβαίνει στην Ιαπωνία.

Ο δημοσιογράφος και κοινωνικός σχολιαστής Ed West έγραψε στην Telegraph της Μεγάλης Βρετανίας πόσο πολύ τον εξέπληξε η ιαπωνική κοινωνία κατά τη διάρκεια όλης της κρίσης. Παρατήρησε ότι τα Super Market χαμήλωσαν τις τιμές τους μετά τον σεισμό και ότι οι ιδιοκτήτες καταστημάτων έδιναν δωρεάν νερό και αναψυκτικά καθώς “οι άνθρωποι συνεργάζονται για να επιβιώσουν”. Ο West επίσης εξεπλάγην από το γεγονός ότι δεν υπήρξε πλιάτσικο.

Πολλοί απέδωσαν το γεγονός αυτό στην Βουδιστική και Σιντοϊστική θρησκεία που κυριαρχούν στην Ιαπωνία, όπως και στις αξίες της στωϊκότητας και αποδοχής που ενυπάρχουν στην κουλτούρα των Ιαπώνων. Αυτή είναι μεν μια εξήγηση, αλλά προφανώς έχει να κάνει και με την πίστη στις ηθικές αξίες, πίστη ακόμα και στις πιο σκοτεινές ώρες.

Σε μία μίνι δημοσκόπηση, το CNN ρώτησε τους αναγνώστες του γιατί πιστεύουν δεν υπήρξε πλιάτσικο στην Ιαπωνία. Οι απαντήσεις που δημοσιεύτηκαν ήταν οι εξής:

“Επειδή η Ιαπωνική κουλτούρα, σε αντίθεση με τις άλλες σύγχρονες κουλτούρες, βασίζεται κυρίως στην τιμή και στην αξιοπρέπεια. Σε αντίθεση με την καταστροφή από τυφώνα Κατρίνα, οι Ιάπωνες δεν το είδαν σαν ευκαιρία να κλέψουν τα πάντα. Ο αυτοαποκαλούμενος πολιτισμένος κόσμος θα μπορούσε να μάθει πολλά από την Ιαπωνική στωικότητα”.

“Δύο λέξεις: Εθνική Υπερηφάνεια. Οι Ιάπωνες αγαπούν τη χώρα τους και κάνουν αυτό που είναι καλύτερο για αυτήν, αντίθετα με τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου αγαπάμε τη χώρα μας, αλλά κάνουμ το καλύτερο για τον εαυτό μας”.

“Οι Ιάπωνες είναι ευρηματικοί, πρωτοπόροι και πειθαρχημένοι άνθρωποι με ανεπτυγμένη την έννοια της εθνικής υπερηφάνειας. Ενώ έχουν κι αυτοί εγκληματίες και παράνομους, συγκριτικά είναι πολύ λιγότεροι από τους δικούς μας. Ήταν αηδιαστικό να βλέπεις αυτούς τους ανθρώπους να κάνουν πλιάτσικο στα μαγαζιά της Νέας Ορλεάνης, όταν θα έπρεπε να βοηθούν τους συνανθρώπους τους που είχαν ανάγκη. Η καταστροφή στην Ιαπωνία, αν και μας σπαράζει την καρδιά, μας ανυψώνει επίσης να βλέπουμε την αξιοπρέπεια με την οποια την αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι εκεί”.

“Δεν ξέρω γιατί δε συνέβη. Θα ήταν εύκολο να πούμε πως είναι μια πολύ ομογενοποιημένη κοινωνία και ίσως, κατά ένα τρόπο, βλέπουν ο ένας τον άλλον σαν οικογένεια. Όπως και να έχει όμως, αξίζουν θαυμασμό”.